با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات: 122 صفحه
تکه های از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب
چکیده 3
مقدمه. 3
فصل اول : کلیات تحقیق.. 3
1-1- شرح وبیان مسأله پژوهش… 3
1-2- اهمیت و ضرورت موضوع. 3
1-3- پیشینه وتاریخچه موضوع تحقیق.. 3
1-4- سؤال های تحقیق.. 3
1-4-1-سوال اصلی.. 3
1-4-2-سوال های فرعی.. 3
1-5- فرضیههای تحقیق.. 3
1-5-1- فرضیه اصلی.. 3
1-5-2- فرضیههای فرعی.. 3
1-6- اهداف تحقیق.. 3
1-6-1-هدف اصلی.. 3
1-6-2-اهداف فرعی.. 3
1-7- روش تحقیق.. 3
1-7-1-نوع پژوهش… 3
1-7-2- روش گردآوری اطلاعات.. 3
1-7-3- ابزار گردآوری اطلاعات.. 3
فصل دوم : ادبیات تحقیق.. 3
2-1-1-خانواده و منشأ آن. 3
2-1-2-تعریف لغوی و اصطلاحی ازدواج.. 3
2-1-3-تاریخچه ازدواج.. 3
2-1-4-انواع و اقسام ازدواج.. 3
2-1-5ازدواج دانشجویی؛ اهمیت و تاریخچه. 3
2-1-5-1اهمیت ازدواج دانشجویی.. 3
2-1-5-2تاریخچه ازدواج دانشجویی.. 3
2-1-6-مزیت ها و آسیب های ازدواج دانشجویی.. 3
2-2-طلاق.. 3
2-2-1- قوانین فطرت در مورد طلاق.. 3
2-2-2-مفهوم طلاق در قوانین حقوقی.. 3
2-2-3-طلاق از دیدگاه روابط انسانی.. 3
2-2-4-طلاق وقشربندی اجتماعی.. 3
2-2-5-طلاق وسن زوجین.. 3
2-2-6-تحصیل وطلاق.. 3
2-3- جرمشناسی.. 3
2-3-1-تعریف جرمشناسی.. 3
2-3-2-اهداف جرمشناسی در حقوق ایران. 3
2-3-3-عوامل ایجاد جرم. 3
2-3-4-انواع جرائم. 3
2-4- عوامل جرم شناختی در وقوع طلاق در ازدواج های دانشجویی.. 3
2-4-1-عوامل زیستی.. 3
2-4-2- عوامل روانی واخلاقی.. 3
2-4-3- عوامل اجتماعی.. 3
2-4-4- عوامل اقتصادی.. 3
2-4-5-پیامدهای منفی طلاق برای کودکان. 3
2-4-6-تأثیرطلاق روی بچه ها 3
2-4-7-فرایند طلاق و رشدکودک.. 3
فصل سوم : تحلیل جرم شناختی طلاق.. 3
3-1-اثر جرم زایی طلاق.. 3
3-2-کانون خانواده وانحرافات.. 3
3-2-1-زمینه های انحراف وکجروی در خانواده 3
3-4-طلاق یا جدائی والدین.. 3
3-5-عوارض طلاق.. 3
3-6-عوامل پیشگیری از بزهکاری کودکان. 3
3-6-1-حق کودکان در برخورداری از خانواده مطلوب.. 3
3-6-2-حق کودکان بر زندگی کردن با پدر ومادر. 3
3-6-3-حق کودکان دربرخورداری از آموزش وپرورش… 3
3-7-کارکردپیشگیرانه نهاد خانواده ونقش آن درتقویت کرامت مندی کودکان. 3
فصل چهارم : تحلیل ازدواج دانشجویی. 3
4-1-روش فرا تحلیلی.. 3
4-2- جامعه آماری.. 3
4-3- حجم نمونه. 3
4-4- یافتههای پژوهش… 3
4-5- جداول مربوط به تحقیقات انجام شده….. 95
فصل پنجم : نتیجه گیری وپیشنهادها 3
5-1-نتیجه گیری.. 3
5-2-پیشنهادها 3
منابع ومآخذ. 3
چکیده
موضوع این پژوهش « تحلیل جرمشناختی طلاق در ازدواجهای دانشجویی» میباشد. اثرات ازدواج به عنوان مهمترین و حساسترین بخش زندگی هر فرد بر سرنوشت افراد همواره مورد توجه صاحب نظران و اندیشمندان حقوقی بوده و میباشد. چرا که ازدواج بنیاد تشکیل خانواده را شکل داده و بقای نسل انسان و فرایندهای جامعه پذیری و فرهنگ پذیری و به ویژه تربیت انسان در این نهاد بسیار مهم صورت میگیرد. اساساً سنگ بنای شکلگیری یک شخصیت هنجارپذیر را بایستی در درون محیط خانه جستجو نمود. همین محیط است که نقش شگرفی در سازگاری یا عدم سازگاری اقشار گوناگون علمی جامعه همچون دانش آموز، دانشجو و… با هنجارهای اجتماعی خواهد داشت. یکی از انواع ازدواجها، ازدواج دانشجویی است که در دهههای اخیر به عنوان یک پدیده میمون و شایسته در نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه پایهریزی گردیده و هر سال بر ابعاد و گسترش آن افزوده میگردد. هرچند این بنیاد مقدس در دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی کشور هر ساله تداوم یافته و دفاتر نهاد نمایندگی رهبری درجهت حمایت از این امر تلاشهای مؤثری داشتهاند، لیکن مطالعه در ارتباط با کارکردهای آن به صورت اندک صورت گرفته است و همین امر موجبات طلاق در ازدواجهای دانشجویی را فراهم میآورد؛ طلاق در ازدواج دانشجویی رویدادی است که در مواردی علت و در مواردی دیگر معلول رفتارهای نابهنجار و بزهکارانه برخی دانشجویان است؛ نتایج نشان داد که عامل اقتصادی و اجتماعی به عنوان مهمترین عامل نقش اصلی در بروز طلاق را داراست. لذا از جمله فرضیات تحقیق مبنی بر وجود ارتباط معنادار بین علل اقتصادی اجتماعی در ایجاد طلاق در ازدواجهای دانشجویی تأیید میشود. همچنین علل اخلاقی-روانی، عامل مهم بعدی میباشد که رابطهای قوی و مثبت با بروز طلاق در ازدواجهای دانشجویی دارد. سایر متغیرهای مستقل تحقیق نیز ارتباط معناداری با پدیده طلاق دارند. بدین معنا که با بالا رفتن این متغیرها، میزان طلاق در ازدواجهای دانشجویی افزایش مییابد. بنابر این تمامی فرضیات موجود در پاسخگویی به سوالات تحقیق تأیید میشوند.
واژگان کلیدی: ازدواج دانشجویی، جرم شناختی، طلاق، اعتیاد، بیکاری
مقدمه
خانواده به لحاظ قدمت، ابتداییترین و از نظرگستردگی، جهان شمولترین سازمان و یا نهاد اجتماعی است. این امرخود نشان میدهد که خانواده یکی از اساسیترین و طبیعیترین نیازهای انسان محسوب شده و واجد ارزش بقای بسیار مهمی برای فرد و نوع انسان میباشد. علاوه بر این، خانواده نقش موثر و تعیین کنندهای در فرایندهای روانی اجتماعی و به ویژه در بهداشت روانی فرد و جامعه ایفا میکند. در ادبیات روانشناختی، خانواده به عنوان منبع مهمی برای تأمین حمایت روانشناختی و عملی از فرد در مقابله با تنش شناخته می شود.
ازدواج، پیوند دو شخصیت، دو فرهنگ، دو نگرش و دو روح است با این هدف که این دو بتواند همدیگر را کاملتر نمایند. در این میان ازدواج دانشجویی و پیوند عاطفی دانشجویان در زمان تحصیل با یکدیگر در دانشگاه، دارای ویژگیهای خاصی است؛ زیرا در این دوران، افراد با مشکلات زیادی روبرو بوده و از آن جمله میتوان به غلبه احساسات بر عقل افراد، وضعیت نامناسب اقتصادی، بیکاری و همزمان اشتغال به تحصیل و … اشاره نمود.
گذشته از این، جامعه ایرانی در دهههای اخیر شاهد تغییرات گسترده و سریعی در ابعاد گوناگون زندگی اجتماعی خود بوده است. یکی از موارد مهم این تغییرات، تغییر عادتها و رفتارهای اجتماعی در مسئله ازدواج و خانواده میباشد. از جمله مهمترین این تغییرات، میتوان به کاهش نرخ ازدواج، افزایش سن ازدواج، افزایش پرشتاب آمار جدائی و طلاق یعنی عواملی که سست شدن ارکان اساس این نهاد مهم اجتماعی را در پی خواهد داشت اشاره کرد. از اقداماتی که در پاسخ به معضل افزایش سن ازدواج و کاهش تمایل به ازدواج، به خصوص در دانشجویان دانشگاهها انجام شده است برگزاری جشنهای ازدواج دانشجویی است. یکی از اهداف برگزارکنندگان و طراحان این جشنها ترغیب دانشجویان به ازدواج از طریق ایجاد مقدمات و تسهیل فرایند ازدواج، کاهش و زدودن پیرایههای ایجاد شده در انجام ازدواج و ترغیب به سادگی در برگزاری مراسم ازدواج بوده است. (نیازی،10:1390)
طلاق به عنوان یکی از مهمترین پدیدههای حیات انسانی، دارای اضلاعی به تعداد تمامی جوانب واضلاع جامعه انسانی است، نخست یک پدیده روانی است زیرا برتعادل روانی نه تنها دو انسان بلکه فرزندان، بستگان، دوستان و نزدیکان آنان اثر مینهد و در درجه دوم، پدیدهای است اقتصادی؛ چرا که به گسست خانواده به عنوان یک واحد اقتصادی میانجامد. ارتباط این دو آسیب بدین گونه است که امحاء تعادل روانی انسانها، اثرات مخربی در حیات اقتصادی آنان فراهم میسازد. از آنجا که طلاق پدیدهای است مؤثر بر تمامی جوانب جمعیت در یک جامعه، فلذا از سویی بر کمیت جمعیت اثر مینهد، چون تنها واحد مشروع و اساسی تولید مثل یعنی خانواده را از هم میپاشد و از سوی دیگر برکیفیت جمعیت اثر منفی برجای می گذارد و موجب میشود فرزندانی محروم از نعمت خانواده تحویل جامعه گردند که به احتمال زیاد فاقد شرایط لازم در راه احراز مقام شهروندی یک جامعهاند (ساروخانی،1:72)و از همه مهمتر اینکه طلاق به عنوان یک آسیب اجتماعی میتواند پیامدهای مخربی بر افراد جامعه به ویژه دانشجویان داشته باشد.
بنابراین با ذکر این مطالب مقدماتی میتوان گفت، شناخت عوامل و اثرات طلاق در ازدواج دانشجویی از لحاظ جرم شناختی این امکان را پیش روی ما میگذارد که در راستای بهسازی و ارتقاء کیفیت ازدواج دانشجویی بتوان، رهنمودهای مناسب و مؤثری در جهت جلوگیری از ارتکاب جرایم مربوط به طلاق ارائه شود.(نجفی توانا،148:1390)
در این پژوهش در ابتدای فصل اول کلیات پژوهش، بیان مسئله اهمیت و ضرورت پژوهش، سوالات اصلی و فرعی و فرضیهها و اهداف تحقیق، روش شناسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته و در فصل دوم در ادبیات تحقیق خانواده و ازدواج و مفهوم لغوی آن، اهمیت ازدواج در اسلام و قوانین حقوقی مربوطه، تاریخچه ازدواج دانشجویی و اهمیت و مزیت آن، طلاق و مفهوم طلاق در قوانین حقوقی، تحصیل و طلاق، جرم شناسی و به عوامل جرم شناسی در وقوع طلاق در ازدواج های دانشجویی که شامل عوامل اجتماعی واقتصادی و فرهنگی و زیستی میباشد اشاره شده است، بحث بعدی آن پیامدهای منفی طلاق برای کودکان و فرایند طلاق میباشد. در فصل سوم که تحلیل جرم شناختی طلاق می باشد به اثر جرم زائی طلاق، طلاق و جدایی والدین، عوارض طلاق و عوامل پیشگیری از بزهکاری کودکان اشاره شده است. در فصل چهارم در تحلیل ازدواجهای دانشجویی موضوع مورد بحث آن آمار ازدواج طلاق در ایران و نسبت طلاق به ازدواج می باشد که روش فراتحلیل از تحقیقات انجام شده صورت گرفته و در پایان نتیجه گیری و پیشنهادهایی در این زمینه تحقیق آمده است.
فصل اول
کلیات تحقیق
1-1- شرح وبیان مسأله پژوهش
خانواده اولین، مهمترین و پر برکتترین نهاد اجتماعی در تاریخ فرهنگ و تمدن انسانی است. خانواده به عنوان قدیمیترین هسته طبیعی است که از بدو پیدایش بشر وجود داشته است. در این میان، زندگی زناشویی زیباترین الگوی زندگی است که در آن دو انسان با یکدیگر، مسیرطولانی را به نام مسیر زندگی زناشویی طی میکنند. از این جهت، ازدواج نوعی مسئولیت خاص و ظریفی است که در زندگی و سرنوشت نسل آدمی اثر بسیار تعیینکننده دارد. بدون تردید، ازدواج بزرگترین و مهمترین حادثه زندگی هر انسان است که موفقیت و شکست در آن برای هر یک از زوجین سرنوشتساز خواهد بود. بر این مبنا، انتخاب همسر، کار مهم و سرنوشت سازی است که نیاز به اطلاعات کافی داشته و نمیتوان و نباید آن را سهل و آسان پنداشت و نسبت به آن غفلت ورزید. در نظام الهی و فرهنگ قرآنی، هدف اصلی ازدواج، رسیدن به آرامش روان و آسایش خاطر، پیمودن طریق رشد، آنگاه که انسان قابلیت زیستی، فکری، روانی و اجتماعی لازم برای ایفای نقش همسری را مییابد، هر گونه احساس و رفتار ازدواج گریزی بیدلیل و به تعویق انداختن غیر منطقی این مهم، آرامش فکری و بهداشت روانی فرد را آسیبپذیر ساخته و به تدریج احساس ناامنی و نگرانی و اضطراب فراگیر بر فرد مستولی میگردد.
ویژگی تناسب، یکی از مهمترین شرایط و عوامل موفقیت در ازدواج دانشجویی محسوب میگردد. دراصل تناسب، افراد باید در اعتقادات، رشدعاطفی و فکری، اجتماعی و اقتصادی، تحصیلات و اطلاعات و مانند آنها تناسب داشته باشند. افرادی که با توجه به اصل تناسب ازدواج میکنند، مسلماً در اصول تفاهم و توافق گذشت و فداکاری و مانند آنها در زندگی موفقتر خواهند بود. تشابه تحصیلی و طبقاتی نیز از ویژگیهای استحکام ازدواج و خانواده به شمار میآیند. چرا که فرد در هر محیطی رشد کرده باشد به احتمال زیاد خصوصیات همان طبقه یا محیط را به خود میگیرد و بر اساس آن عادت یا روشهای آموخته شده رفتار میکند. همچنین، ازمشکلاتی که نشأت گرفته از تفاوت سطح تحصیلی و طبقاتی زیاد بین زن و شوهر پیش میآید، عدم درک صحیح زوجین از یکدیگر میباشد. چرا که دیدگاه یک فرد تحصیل کرده ممکن است نسبت به شرایط اطراف خود با توجه به آگاهی بیشتری که دارد کاملاً متفاوت باشد.
باتوجه به اهمیت نقش ازدواج و خانواده و نیز اهمیت تناسب زوجین، شکل گیری ازدواج در دوران دانشجویی به ویژه ازدواج دانشجویی از اهمیت خاصی برخوردار بوده و بررسی پدیده ازدواج دانشجویی با توجه به تناسب سنی، تحصیلی و فکری که در طی دوران، جامعهپذیری جدید در دانشگاه کسب میکنند حائز اهمیت خاصی است. در دهه اخیر، پدیده ازدواج دانشجویی به عنوان یک واقعیت اجتماعی در دانشگاههای کشور شکل گرفته است. در این میان، دفاتر نهادنمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، متولی برگزاری مراسم ویژهای جهت حمایت از ازدواج دانشجویی و ترویج آن داشتهاند. دفاتر مشاوره دانشجویی در این میان نقش اساسی داشته و رسانههای گروهی به ویژه تلویزیون هر ساله برنامههایی را در این خصوص پخش مینماید. در این ارتباط لازم است به طورمشخص پدیده ازدواج دانشجویی مورد شناسائی و تبیین قرارگرفته و نقش آن در زندگی دانشجویی شناسائی و پیامدهای مثبت و مشکلات احتمالی آن مورد کنکاش قرارگیرد.
از عوامل مؤثردر بروز طلاق در سه حوزه زیستی، روانی –خانوادگی و اجتماعی قابل تبیین است. از پیامدهای طلاق بر زنان میتوان به کیفیت زندگی پایین، فشارمسائل مالی، نگرش اخلاقی منفی نسبت به زنان از سوی جامعه انزوای اجتماعی و کوچکتر شدن شبکه روابط اجتماعی آنها و آسیب دیدن روابط اجتماعی آنان به دلیل احساس عدم امنیت اجتماعی و گرایش به سمت مصرف مواد مخدر، افسردگی بیشتر زنان در مقایسه با مردان و بچههای طلاق، دزدی و فسادهای اجتماعی، شیوه اختلالهای جنسی و روحی و رضایت کمتر از زندگی اشاره کرد، برنامههای اجتماعی و اقتصادی کشور باید به گونهای باشد که بخشی از زمان و توان فرد در راستای توجه و نفع خانواده قرار دهد و با افزایش حضور کمی و کیفی فرد در خانواده به طور غیرمستقیم به تقویت نهاد خانواده یاری رساند.
1-2- اهمیت و ضرورت موضوع
طلاق از مهمترین پدیدههای حیات انسان تلقی میشود. این پدیده دارای اضلاعی به تعداد تمام جوانب و ابعاد جامعه انسانی است که خود زاییده عواملی است. این پدیده میتواند از جهات گوناگونی مورد بررسی و مداقه قرر گیرد. یکی از این جهات، بعد جرم شناختی طلاق است. با کشف و مبانی جرم شناختی، زمینه شناخت علمی و گسترده آن فراهم میشود و به ارتقای فرهنگ جامعه در زمینه مسایل زناشویی و جلوگیری از پیامدها و آثار زیان بار طلاق یاری میرساند.
اهمیت انجام این تحقیق از آنجاست که با بررسی قوانین و مقررات موجود در زمینه طلاق و عوامل جرم شناختی آن اولاً اهمیت امر مقدس ازدواج مشخص میشود و سپس حقوق و تکالیف زوجین را یادآور می شود. ثانیاً به بیان ضمانت اجرایی که در قوانین برای نقض این حقوق و تعهدات در نظرگرفته شده، میپردازد. ثالثاً برای حل مشکلات ناشی از طلاق در ازدواجهای دانشجویی، شاید بتواند در گشودن گرهای هرچند کوچک کارساز باشد و بدین وسیله امکان برنامهریزی شایسته را فراهم نماید.
1-3- پیشینه وتاریخچه موضوع تحقیق
این پژوهش، یک تحقیق جدید میباشد که تا اکنون با این عنوان مورد پژوهش قرار نگرفته ولی در خصوص ازدواج دانشجویی با رویکرد دیگری مثل تأثیر بر ناهنجاریهای دانشجویی وتوصیف آن در نوشتههای اساتید و دانشجویان دیده میشود. نمونههای از این تحقیقات که غالباً به صورت موردی میباشد به شرح ذیل بیان میگردد:
1-سید علی سیادت و رضا همایی در تحقیق خود با عنوان «بررسی میزان رضایت زناشویی در ازدواجهای دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و دولتی اصفهان » با روش توصیفی و جامعه آماری انجام شده است، نخست به انواع ازدواج، اهداف و ویژگی های یک ازدواج موفق اشاره شده و سپس این نتیجه مهم را به دنبال داشته که وجود رضایت در کلیه مولفههای زندگی زناشویی، میتواند ناشی از مدت زمانی باشد که دانشجویان در طی سالهای تحصیل در کنار هم بودهاند و توانستهاند به شناخت نسبی از همدیگر برسند. باید گفت برآورد ما از این تحقیق این است که ارتباط معناداری بین میزان رضایت زناشویی در ازدواجهای دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد و دولتی اصفهان وجود دارد.
2-خسرو جهان سیر نیز در تحقیق خود با عنوان «عوامل تعیین کننده ازدواج دانشجویی و تأثیر آن بر کاهش ناهنجاریهای اخلاقی» که به روش پیمایشی و جامعه آماری انجام شده، ابتدا به اهمیت ازدواج دختر و پسر در محیط دانشگاه اشاره کرده و برگزاری جشنهای ازدواج دانشجویی را بالا رفتن میزان ازدواج موفقیتآمیز دانسته و به این نتیجه رسیده که بین عوامل فردی، اجتماعی، اقتصادی و آموزشی و ازدواج دانشجویی موفق رابطه معناداری وجود دارد؛ اما در بررسی بین ازدواج موفق دانشجویی و کاهش ناهنجاریهای رفتاری ارتباط معناداری وجود ندارد.
3- محسن نیازی در تحقیق خود با عنوان «ازدواج دانشجویی،فرصتها و چالشها، مطالعه میزان رضایت از ازدواج دانشجویی و نقش آن در بهداشت روانی و اجتماعی دانشجویان دانشگاه کاشان» که به روش پیمایشی و تهیه پرسشنامه صورت گرفته پس از بررسی اهمیت ازدواج جوانان با تأکید بر ازدواج دانشجویی، به این نتایج رسیده که میان میانگین رضایت در ازدواج دانشجویی و رعایت مسایلی همچون بهداشت روانی و اجتماعی، رابطه معناداری وجود دارد.
4-سیف اله بهاری در تحقیق خود با عنوان «بررسی میزان رضایت زناشویی ازدواج های دانشجویی و عوامل موثر برآن» در آغاز این تحقیق به نقش جنسیت، رشته تحصیلی، هم زبانی، هم پایه بودن، سطح درآمد، فاصله سنی زوجین دانشجو در میزان رضایت زناشویی و… پرداخته شده و سپس از طریق تهیه دو پرسشنامه به این نتیجه رسیده که بین میانگین رضایت زناشویی و متغیرهایی چون جنسیت، هم زبانی و سطح درآمد تفاوت معناداری وجود ندارد ولی بین میانگین رضایت زناشویی و متغیرهایی چون هم رشته بودن، هم پایه بودن و فاصله سنی تفاوت معناداری وجود دارد.
1-4- سؤال های تحقیق
1-4-1-سوال اصلی
مهمترین عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
1-4-2-سوال های فرعی
1-عوامل اقتصادی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
2-عوامل اجتماعی طلاق در ازدواج های دانشجویی کدامند؟
3-عوامل فرهنگی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
4-عوامل زیستی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
5-پیامدهای منفی طلاق در ازدواجهای دانشجویی کدامند؟
1-5- فرضیههای تحقیق
این تحقیق با توجه به دوگونه بودن سوالها(اصلی و فرعی)دارای دو گونه فرضیه یعنی فرضیه اصلی و فرضیههای فرعی میباشد.
1-5-1- فرضیه اصلی
به نظر میرسد از عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی، عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیستی باشند.
و همچنین در پاسخ به سوالهای فرعی فرضیههای زیر مطرح میشود:
1-5-2- فرضیههای فرعی
1-به نظر میرسد فقر، بیکاری، ثروتمند بودن، تجمل پرستی و… بر طلاق در ازدواج دانشجویی تأثیر مخرب فراوانی داشته باشند.
2-به نظر میرسد از جمله عوامل موثر بر طلاق در ازدواج دانشجویی، مشکلات مربوط به مسکن، ناهماهنگی طبقات، اعتیاد و… باشد.
3-به نظر میرسد تزلزل پایههای ایمان، عدم تفاهم اخلاقی، تحقیر یکدیگر، شبکههای ماهوارهای نیز ممکن است از جمله عوامل طلاق در ازدواجهای دانشجویی محسوب شود.
4-به نظر میرسد عدم تناسب سنی، بیماریهای مسری، افسردگی، بر طلاق در ازدواجهای دانشجویی تأثیر داشته باشد....
و.........
با فرمت قابل ویرایش word
تعداد صفحات: 160 صفحه
تکه های از متن به عنوان نمونه :
فهرست موضوعات
عنوان صفحه
مقدمه.......................................................................................................................................1
1لف :بیان مساله.......................................................................................................................1
ب :اهمیت و ضرورت انجام تحقیق... .............................................................2
ج :اهداف مشخص تحقیق......... ...............................................................................................3
د :سؤالات تحقیق.....................................................................................................................4
ه :فرضیههای تحقیق.................................................................................................................4
و :روش تحقیق....................................................................................................................... 4
فصل اول : مفهوم شناسی و ماهیت انتقال تکنولوژی
مبحث اول :تعریف مفاهیم در حوزه انتقال تکنولوژی...............................................................6
گفتار اول :تعریف تکنولوژی....................................................................................................6
گفتار دوم :تحول تکنولوژی.....................................................................................................8
گفتار سوم :کاربردتکنولوژی.................................................................................................. 9
گفتار چهارم : تعریف دانش چگونگی.....................................................................................10
گفتار پنجم : تعریف فن آوری..............................................................................................12
گفتار ششم:تعریف اختراع ....................................................................................................12
گفتارهفتم :اسرار تجاری...................................................................................................... 14
بند اول :معیارهای تعیین و تشخیص اسرار تجاری................................................................15
بند دوم :راههای حمایت از اسرار تجاری.............................................................................15
مبحث دوم :ماهیت انتقال تکنولوژی.....................................................................................15
گفتار اول :مفهوم انتقال تکنولوژی.......................................................................................16
گفتار دوم :فرایند انتقال تکنولوژی..................................................................................... 19
گفتار سوم :کانالهای انتقال تکنولوژی.................................................................................21
گفتار چهارم :ارکان انتقال تکنولوژی..................................................................................21
بند اول:عرضه کننده تکنولوژی...........................................................................................21
بند دوم :متقاضی تکنولوژی ، آمادگیهاو هماهنگیها..............................................................23
گفتار پنجم:موانع انتقال تکنولوژی......................................................................................25
گفتار ششم : روش های انتقال تکنولوژی.......................................................................... 25
گفتار هفتم: معرفی برخی از قراردادهای انتقال فناوری...................................................... 27
فصل دوم : بررسی قرارداد های دارای قابلیت انتقال تکنولوژی
مبحث اول : قرارداد لیسانس ............................................................................................35
گفتار اول : مفهوم عقد لیسانس........................................................................................35
گفتار دوم : قلمرو و محدودیت های عقد لیسانس.............................................................37
گفتار سوم : آثار قرارداد لیسانس.......................................................................................42
بند اول : تعهدات لیسانس دهنده.......................................................................................42
بند دوم : تعهدات لیسانس گیرنده......................................................................................50
مبحث دوم : فرانشیز..........................................................................................................55
گفتار اول: تعریف و ماهیت فرانشیز...................................................................................55
گفتار سوم :قانون حاکم بر قرارداد فرانشیز.........................................................................60
مبحث سوم : قراردا دجوینت ونچر...................................................................................65
گفتار اول : مفهوم جوینت و نچر«J.V»............................................................................65
گفتار دوم : قلمرو فعالیت « جوینت ونچر»........................................................................68
گفتار سوم: ساختار ، عناصر و انواع «J.V»........................................................................69
بند اول: ساختار حقوقی «J.V».........................................................................................69
بند دوم :عناصر تشکیل دهنده ی « جوینت ونچر ».............................................................71
بند سوم :مراحل ایجاد « جوینت ونچر »............................................................................74
مبحث چهارم : کلید در دست...........................................................................................76
مبحث اول :تشریح ویژگی های قرارداد «کلید در دست».................................................. 76
گفتار اول : کلیات.............................................................................................................77
گفتار دوم : عوامل مشخصه قراردادهای «کلید در دست».................................................. 78
بند اول : مسئولیت پیمانکار در مورد فرآیند سیستم............................................................78
بند دوم : نوع و طبیعت توافقات مالی................................................................................79
گفتار سوم : دلایل جذاب بودن پروژه های «کلید در دست» برای پیمانکاران......................80
گفتار چهام : شرح وظایف و اختیارات پیمانکار در پروسه.................................................81
اجرای پروژه های «کلید در دست»...................................................................................83
فصل سوم :قواعد حقوقی حاکم بر قراردادهای انتقال تکنولوژی
مبحث اول :تعهدات طرفین انتقال تکنولوژی.....................................................................84
گفتار اول : تعهدات مربوط به انتقال دهنده......................................................................84
بند اول : تعهد به تحقق انتقال...........................................................................................84
بند دوم : تضمین عقدی یا وارانتی....................................................................................85
بند سوم : تعهدات اختصاصی انتقال گیرنده......................................................................93
بند چهارم : تعهدات طرفینی.............................................................................................94
بند پنجم . تعهدات طرفینی لزوماً مشترک.........................................................................96
مبحث دوم :انتقال تکنولوژی و سازمان های بین المللی..................................................98
مبحث سوم:حقوق ایران.................................................................................................100
گفتار اول :قانون سرمایه گذاری خارجی........................................................................100
گفتاردوم:اقتصاد ایران و انتقال تکنولوژی......................................................................110
گفتار سوم :موانع انتقال تکنولوژی درایران....................................................................112
فصل چهارم:مزایا و معایب قراردادها ی انتقال تکنولوژی
مبحث اول :مزایا و معایب قرارداد لیسانس..................................................................114
گفتار اول :مزایا و معایب برای لیسانس دهنده............................................................114
گفتار دوم : مزایا و معایب عقد لیسانس برای لیسانس گیرنده......................................116
گفتار سوم :معایب خاص لیسانس دانش فنی..............................................................117
گفتار دوم :مزایای قرارداد فرانشیز از نگاه فرانشیزدهنده...............................................119
بند اول : گسترش قلمرو فعالیت.................................................................................120
بند دوم : استفاده از سرمایه فرانشیزگیرنده..................................................................121
گفتار سوم :معایب قراردادهای فرانشیز..................................................................... 122
مبحث چهارم :مزایا و معایب قراردادهای کلید در دست...........................................123
نتیجه گیری..............................................................................................................126
پیشنهادات...............................................................................................................129
منابع.......................................................................................................................130
چکیده به انگلیسی...................................................................................................135
چکیده
مفهوم انتقال تکنولوژی، از لحاظ فیزیکی شامل انتقال تجهیزات و از لحاظ حقوقی, واگذاری حق استفاده از دانش فنی است.برای اینکه انتقال تکنولوژی از لحاظ حقوقی مورد حمایت قرار بگیرد و از ضمانت اجرایی لازم برخوردار شود, باید در قالب یکی از اعمال حقوقی صورت بگیرد که قرارداد یکی از آنها محسوب میشود.از عوامل پیشرفت و صعود یک جامعه به نوع برنامه ریزیها و استراتژیهای مناسب در زمینه انتقال تکنولوژی می توان اشاره نمود، که لزوم و انتقال موضوع قرار داد را در قالب انواع قرار دادهای آن مشخص می کند. در واقع اهداف مهم این تحقیق بررسی و تحلیل حقوقی قرارداهای انتقال تکنولوژی وشناخت و بررسی متناسب نبودن قراردادها با امر پیچیده انتقال و خواسته های انتقال گیرنده ومقایسه قراردادهایی که قابلیت انتقال تکونولوژی دارند به منظور کشف و شناخت انتقال اثر بخش تکنولوژی می باشد.با توجه به رشد سریع تکنولوژی های نو و اهمیت آنها از لحاظ تأْمین امنیت ملی، رفاه عمومی و رشد اقتصادی، غفلت از آنها ممکن است ما را از قافله تکنولوژی دور کند. بنابراین باید در جستجوی راههایی بود که دستیابی به این تکنولوژی ها را به سریع ترین وجه، ممکن سازد. در حوزه انتقال فناوری، دغدغه اصلی کشورهای انتقال گیرنده، محقق نشدن انتقال، منطبق با اهداف مورد نظر از انتقال است. به موجب بررسی های به عمل آمده، از منظر حقوقی یکی از علل اصلی بروز این دغدغه، متناسب نبودن قراردادها با امر پیچیده انتقال و خواسته های انتقال گیرنده است.آنچه از نتایج این تحقیق حاصل گردیده ،اینست که نحوه اجرای قراردادهای انتقال تکنولوژی نقش عمده ای دراثر بخشی فرایند انتقال تکنولوژی فراهم میکند همچنین به دلیل ربط وثیق با هدف اصلی قرارداد انتقال فناوری، «تعهد به تحقق انتقال» یکی از مهمترین تعهدات انتقالدهنده است. در آخر اینکه احتمالا مبنائی ترین قرارداد انتقال تکنولوژی ، قرارداد لیسانس است که ماهیتی خاص و متفاوت از قراردادهای معین دارد.
مقدمه
امروزه فناوری عنصر کلیدی توسعه اقتصادی و اجتماعی محسوب می شود. سرمایه گذاری در ایجاد و گسترش فناوریهای جدید سالهاست که به عنوان موتور توسعه به رسمیت شناخته شده است. فناوری می تواند کارایی و اثربخشی را افزایش دهد، زمان تولید وعرضه محصولات به بازار را کوتاه کند و نیازهای انسانی را تامین کند. باایجاد محصولات جدید و عرضه خدمات متنوع به بازار، از طریق نوآوریهای تکنولوژیک، بنگاههای اقتصادی میتوانند فرصتهای جدیدی را برای دستیابی به رقابت پذیری و رشد به دست آورند. ظهور اقتصاد دانش محور و جهانی سازی اقتصاد به شدت این باور را تقویت کرده است که رقابت پایدار مستلزم آن است که شرکتها، عملکرد خود را در بازار بین المللی از طریق ارتقای کارآیی، کیفیت و قابلیت اعتماد محصولات تولیدی شان افزایش دهند و این امر خود مستلزم به کارگیری فناوریهای نوین است.
انتقال تکنولوژی از یک بی هویتی و تغییر مداوم (فقدان روش مشخص) در رنج است که به علت کلی مطرح شدن موجب بروز ابهاماتی می شود، به طوری که طبیعت خاص آن را زیر سئوال می برد و احتمال تحقق انتقال فنی را مورد تردید قرار می دهد و فاقد هرگونه ارزش است. انتقال برحسب سطح «صنعتی»بودن و منافع آنی تعبیر می شود، بدون آنکه در نظر گرفته شده باشد که واقعاً چه هست و چه باید باشد ؟«انتقال تکنولوژی»در مورد کشورهای صنعتی، که در یک درجه پیشرفت صنعتی قرار دارند، بکار برده نمی شود و فقط به منزله مبادله دو جانبه ای است که صرفه جویی در وقت و کاهش هزینه برای کسب منفعت و همچنین دسترسی به تکنولوژی پیشرفته تر را میسر می سازد . دراین وضعیت هر کدام از آن کشورها در شرایطی است که می تواند با ظرفیت فنی خاص خود چنین تکنولوژی ای را دریافت نماید بدون آن که خود الزامی به انتقال آن داشته باشد.
الف :بیان مساله
در محیط کنونی که سرشار از پویایی و تغییر است یکی از مقوله های مهم که می تواند ما را در رسیدن به اهداف سازمان و جامعه به نحوی اثربخش یاری رساند، تغییرات تکنولوژی موثر و انتقال تکنولوژی با اصول، روشها، مراحل و فرایند خاص است.
برای کشورهای صنعتی انتقال تکنولوژی به کشورهای در حال توسعه وسیله ای است برای تسلط، کسب منافع تجاری، و صادرات هرچه بیشتر؛ برعکس، برای کشورهای در حال توسعه، انتقال وسیله ای است برای دست یابی به تکنولوژی پیشرفته و مورد لزوم که به آنها اجازه می دهد تا عقب ماندگی صنعتی و تولیدی خود را جبران کنند.
حوزه عمل انتقال، به معنی خاص، به تکنولوژی محدود نمی شود، بلکه به مجموع بررسی های مربوط به امکان پذیر بودن، طرح ،روش کار، استعلام عرضه تا نصب، طرز عمل، مدیریت نظام مالی، آموزش، نحوه فروش، و ازاین قبیل اطلاق می شود . لذا انتقال شامل مجموع ابعاد یاد شده فوق می گردد و این همان چیزی است که شرکتهای صادر کننده تکنولوژی را وامی دارد تا ضمن این که سعی نمایند در بعضی از رشته های خاص تکنولوژی تخصص یابند، حیطه فعالیتهای خود را به همه سطوح انتقال فنی(تکنولوژی)متصور نیز توسعه دهند.
نکته دیگر اینکه در حوزه انتقال فناوری، دغدغه اصلی کشورهای انتقال گیرنده، محقق نشدن انتقال، منطبق با اهداف مورد نظر از انتقال است. به موجب بررسی های به عمل آمده، از منظر حقوقی یکی از علل اصلی بروز این دغدغه، متناسب نبودن قراردادها با امر پیچیده انتقال و خواسته های انتقال گیرنده است. این عدم تناسب که عمدتاً بر کم و کیف تعهدات طرفین تمرکز دارد باید به تبع اقتضائات و ویژگی های قراردادی خاص برای انتقال فناوری برطرف شود تا دغدغه موجود نیز مرتفع گردد.
ب:اهمیت و ضرورت تحقیق
با نگاهی به انتقال تکنولوژ ی های انجام شده در ایران در طول سالیان گذشته، مشاهده می شود که فرآیند انتقال تکنولوژی به شکلی بسیار ناقص انجام می پذیرد. گاه متقاضیان تکنولوژی شناخت دقیق و درستی از آنچه می خواهند، ندارند و نیاز حقیقی و واقعی خود را نمی دانند، گاه به دنبال ایده آ ل هایشان حرکت می کنند یا تکنولوژیهایی را می جویند که هنوز اختراع نشد ه اند یا بالعکس به تکنولوژ ی هایی دلخوش می کنند که عمر آنان به پایان رسیده و توجیه اقتصادی ندارند. در مرحله بعد، به جای انتخاب تکنولوژی مناسب، به دنبال گرانترین و مدرنترین تکنولوژیها می گردند که امکان جذب یا حتی کسب آن بسیار کم است. مهمترین بخش انتقال تکنولوژی، جذب و بومی سازی و نوآوری آن است که باید مورد تحلیل علمی و عمیق قرار گیرد سطح تکنولوژیک کشورهای پیشرفته و جهان سوم فاصله محسوسی دارد. برای کاستن این فاصله، انتقال تکنولوژی یک لازمه انکارناپذیر است. انتقال تکنولوژی با رو شهای مختلف امکا ن پذیر است، عوامل مهم تعیین کننده روش انتقال تکنولوژی به مقدار زیادی شامل ترکیبی از تمایل انتقال دهنده تکنولوژی جهت عرضه تکنولوژی و دانش فنی و همچنین توانایی دریافت کننده تکنولوژی جهت کسب و جذب تکنولوژی است. در این بین، داشتن معیار و تعریفی که نشان دهنده انتقال اثربخش تکنولوژی باشد، بسیار مهم و حیاتی می باشد. چه بسا هم انتقال دهنده تکنولوژی و هم گیرنده تکنولوژی نیت و قصد انتقال تکنولوژی به بهترین شکل ممکن را داشته باشند، ولی در عمل ممکن است روش انتقال تکنولوژی طوری انجام شودکه نتواند نتایج در نظر گرفته شده را برآورده سازد، در نتیجه در مرحله اکتساب تکنولوژی، دقت و کار کارشناسی در انتخاب بهترین روش انتقال تکنولوژی لازم و ضروری می باشد. موضوع دیگر انطباق و جذب تکنولوژی انتقال یافته است که باید آن تکنولوژی با شرایط و مشخصات محیطی گیرنده آن تطبیق داده شود و در نهایت مرحله نهایی که توسعه و انتشار تکنولوژی است، نیازمند عزم و همت جمعی و خودباوری ملی و البته ایجاد زیر ساختهای لازمه از طرف دولت می باشد. در دنیای امروز رابطه ای مستقیم بین توسعه تکنولوژی و پیشرفت اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی یک کشور برقرار است. بطوری که می توان گفت تکنولوژی عاملی اساسی برای ایجاد ثروت، توانایی و دانایی کشورهاست و وسیله ای قدرتمند در توسعه ملی تلقی می شود. بدین جهت است که در سطح بین المللی، جنگ اقتصادی تکنولوژیک جانشین جنگهای نظامی شده است. بنابراین اتخاذ استراتژیهای توسعه تکنولوژی در بخشهای مختلف اقتصاد هر کشور جزء ضروریات بازسازی و توسعه اقتصادی آن کشور بوده و بدون آن دستیابی به اهدافی چون خودکفایی اقتصادی، توسعه ملی و بهبود استانداردهای زندگی غیرممکن است.
ج:اهداف تحقیق
1-بررسی و تحلیل حقوقی قرارداهای انتقال تکنولوژی
2- شناخت و بررسی متناسب نبودن قراردادها با امر پیچیده انتقال و خواسته های انتقال گیرنده
3-مقایسه قراردادهایی که قابلیت انتقال تکونولوژی دارند به منظور کشف و شناخت انتقال اثر بخش تکنولوژی
د:سؤالات تحقیق
1- نحوه اجرای قراردادهای انتقال تکنولوژی به چه صورت می باشد؟
2- عوامل محقق نشدن انتقال، منطبق با اهداف مورد نظر از انتقال چیست ؟
3-چه قراردادهایی در زمینه انتقال تکنولوژی موثر تر می باشند ؟
ه: فرضیههای تحقیق
1-نحوه اجرای قراردادهای انتقال تکنولوژی نقش عمده ای دراثر بخشی فرایند انتقال تکنولوژی فراهم میکند.
2- به دلیل ربط وثیق با هدف اصلی قرارداد انتقال فناوری، «تعهد به تحقق انتقال» یکی از مهمترین تعهدات انتقالدهنده است.
3- مبنائی ترین قرارداد انتقال تکنولوژی ، قرارداد لیسانس است که ماهیتی خاص و متفاوت از قراردادهای معین دارد.
و :روش تحقیق
دراین پژوهش غالب کاربراساس روش کتابخانه ای می باشدواکثرمنابع مورداستفاده مقالات وکتب انگلیسی زبان ونیزبرخی کتب ومقالات فارسی بوده که اکثرمقالات ازاینترنت و کتابخانه های در دسترس جمع آوری شده است.
درآمد
بی تردید، یکی از مهم ترین راه های پیشرفت صنعتی کشورها، واردات تکنولوژی از کشورهای صنعتی و پیشرفته است. افزایش اعتماد و تکیه بر منابع تکنولوژی و جهانی کردن بازارها موجب افزایش چشم گیری در قراردادهای بین المللی انتقال تکنولوژی شده است. در برخی کشورها انتقال تکنولوژی از مهم ترین درآمدها محسوب می شود، برای مثال، در آمریکا در سال 1947، صادرات مالکیت های معنوی 10 درصد، و در سال 1986، 37 درصد بود و امروزه نیز به بیش از 50 درصد رسیده است.
به طور کلی تأمین سرمایه از طریق تجارت مالکیت های معنوی، از دو راه صورت می گیرد: راه اول وارد کردن مالکیت صنعتی غیر محسوس در مال محسوس و مادی ای که می توان آن را تولید کرد و فروخت؛ و راه دوم انتقال مال معنوی به دیگری یا صدور اجازه ی استفاده از آن برای دیگری که خود محصول را تولید و در برابر، عوضی پرداخت کند که رویالتی[1] نامیده می شود.
مبحث اول :تعریف مفاهیم در حوزه انتقال تکنولوژی
گفتار اول :تعریف تکنولوژی
تکنولوژی ترکیبی است از دو واژه یونانی: تکنو به معنای هر آنچه که در طبیعت وجود نداشته باشد و لوژی به معنای هر آنچه که مبتنی بر عقل و منطق باشد. واژه تکنولوژی راهی بس طولانی را در طول تاریخ پیموده، تا امروز بدین شکل در ادبیات مدرن امروزی مطرح گردیده است. در طول تاریخ واژه تکنولوژی را میتوان به انحاء مختلف در زبانهای گوناگون مشاهده نمود. در یونان معمولاً به معنای « هنر »، « صنعت » یا « مهارت » ترجمه شده است. ریشه این کلمه در زبان هند و اروپایی احتمالاً به معنای « کارِ چوبی » و یا « نجاری » بوده است.
تکنولوژی در لغت به معنای شگرد، ترفند و فن آمده است تکنولوژی یا فنآوری همواره به عنوان ابزار، بخشی از زندگی بشر را تشکیل داده است؛ اما مطرح شدن تکنولوژی به عنوان یکی از ابزارهای تولید، به انقلاب صنعتی در قرن هجدهم میلادی و جایگزینی نیروی ماشین، بجای انسان باز میگردد......و......