پیشگفتار:
طی دو دهه اخیر در جهان تحولات و تغییرات شگفت آوری روی داده است که از آن جمله میتوان به فروپاشی نظام کمونیسم و حکومتهای دولت مدار در شوروی و اروپای شرقی و در نتیجه شکست نظریه دخالت دولت در امور اقتصادی اشاره نمود. اجرای سیاستهای آزادسازی اقتصادی و ترویج و بهادادن به بخش خصوصی از جمله مسایل و رویدادهای بسیار مهمیبوده است که کشورهای مختلف جهان بدان روی آوردهاند. مطالعات انجام شده در زمینه عملکرد بخش خصوصی نشان میدهد که طی دو دهه اخیر بسیاری از کشورهای جهان برای بهبود وضعیت اقتصادی نامطلوب خود اجرای سیاستهای آزادسازی اقتصادی و در راس آن ترویج بخش خصوصی را تنها راه حل تشخیص دادهاند. از سوی دیگر تمامیکشورهای معتقد به کاهش تصدی دولت و ترویج بخش خصوصی دارای اتاقهای بازرگانی فعال و پویا هستند. چرا که فعالیت گسترده بخش خصوصی دراین کشورها منجر به افزایش رقابت، کاهش هزینههای تولید و قیمت، افزایش کیفیت کالاها و خدمات و در نهایت افزایش صادرات و تحرک بیشتر اقتصاد ملی شده است.
در دنیا کشوری را نمیتوان یافت که با وجود دارا بودن اقتصاد دولتی و سنتی و بخش خصوصی ضعیف اقتصاد فعال و اتاق بازرگانی پویا داشته باشد. چرا که اقتصاد دولتی و بخش خصوصی ضعیف نتیجهای جز انحصار، اتلاف منابع، رانت و گسترش فساد اداری،… به همراه ندارد. دراین اقتصاد بدلیل نبود رقابت، قیمت کالاها و خدمات بالا، کیفیت پائین و میزان صادرات هم بسیار کم است بنابراین چگونه امکان دارد با چنین اقتصادی یک اتاق بازرگانی فعال و پویا وجود داشته باشد.
در مجموع زیربنا و پایه گسترش، رونق و توسعه اتاقهای بازرگانی اجرای سیاستهای آزادسازی اقتصادی و درهای باز است و سیاست اقتصاد آزاد جز با توجه و گسترش بخش خصوصی و عدم دخالت دولت در امور اقتصادی محقق نمیشود چرا که بین رونق بخش خصوصی و اتاق بازرگانی یک رابطه مستقیمیوجود دارد واین دو مکمل یکدیگر هستند. و اتاق بازرگانیایران نیز ازاین امر مستثنی نیست. بنابراین برای تحرک بیشتر اقتصادی در ابتدا هدف ما باید گسترش و توسعه بخش خصوصی باشد و سپس رونق و تحرک اتاق بازرگانی. چرا کهاین دو لازم و ملزم یکدیگرند و امکان تفکیک آنها از یکدیگر وجود ندارد.
از سوی دیگر اجرای یک سیاست اقتصادی به صورت موفقیت آمیز بررسی جامع و دقیق جنبههای تئوریک و ارزیابی نتایج عملی آن را طلب میکند. درایران نیز توجه به بخش خصوصی و واگذاری شرکتها و موسسات دولتی به بخش خصوصی از اواخر سال 1368 و همزمان با اجرای برنامه اول توسعه اقتصادی کشور آغاز گردید ولی تا کنون مطالعات انجام گرفته اغلب تئوریک و پراکنده، و ارزیابی نتایج حاصله از آن و مقایسه آن با سایر کشورها بسیاراندک بوده است ولی در حال حاضر با توجه به وجود شرایط حساس اقتصادی در کشور و لزوم اجرای سیاست بازار آزاد نیاز به انجام مطالعات جامع و دقیق علمیدراین رابطه ضروری است چرا کهاین امر تاثیرگذاری مستقیمیبر روند فعالیتهای اتاق بازرگانی و اقتصادی کشور دارد.
امید است با عنایت به موارد فوق خط مشیها و سیاستهای اقتصادی مناسبی تدوین، اجرا، کنترل و ارزیابی گردد که اثرات آن بر سایر بخشهای اقتصادی از جمله اتاق بازرگانی ملموس و محسوس گردد.
مقدمه:
هرچه کتب تاریخی را بیشتر ورق میزنیم و ویژگیهای اقتصادی- اجتماعی انسانها را در قرون گذشته بیشتر مورد بررسی قرار میدهیم. این واقعیت بیشتر آشکار میشود که هم درایران و هم در بسیاری از جوامع انسانی ریشه دار و فرهنگ مدار دیگر، همواره بازار و بازاریان و صاحبان صنایع و حرف و اصناف، بویژه در قالب تشکلهای متمرکز و نهادهای مردمی نقش عمدهای در جریان امور اجتماعی داشتهاند و بر جهات و ابعاد گوناگون امور زیستی جوامع خود اثر گذاشتهاند.
از طرفی به مرور و بنابر مقتضیات زمان (نیازهای متنوع و زیاد جوامع) این تشکلها هر روزه پیشرفته تر و گسترده تر شدند و تاثیر و تنوع آن در جریان امور اقتصادی، اجتماعی، سیاسی جوامع بیشتر از گذشته نمایان شد.
افزایش نوع، تعداد و حجم فعالیتهای اقتصادی و تجاری منجر به پیچیدگی روابط بین صاحبان حرف و صنایع وایجاد مشکلاتی در روند فعالیتهای بازرگانی شد لذاایجاد هماهنگی و سازماندهی فعالیتهای بازرگانی و صاحبان حرف و صنایع و تشکلهای صنفی ضرورتی اجتناب ناپذیر بود و از آنرو بود که تشکلهای صنفی و سپس اتاقهای بازرگانی بوجود آمدند.
بنابراین در پایان باید گفت امروزه اهمیت و تاثیر اتاقهای بازرگانی بر روند فعالیتهای اقتصادی و تجاری آنقدر زیاد است که بر کسی پوشیده نیست.
فهرست مطالب
پیشگفتار 1
مقدمه 3
فصل اول: کلیات تحقیق
موضوع تحقیق 4
بیان مساله 4
اهداف تحقیق 4
اهمیت تحقیق 4
پیشینه تحقیق 5
فرضیه های تحقیق 5
قلمرو تحقیق 6
روش تحقیق 6
روشهای جمع آوری اطلاعات 6
محدودیت های تحقیق 7
واژه ها و اصطلاحات کلیدی 7
فصل دوم: مبانی نظری تحقیق
بخش اول
تشکلهای صنفی 10
عنوان صفحه
تاریخچه سندیکاهای صنفی 11
اهمیت واحدهای صنفی در کشور 11
نگاهی به نقش اصناف و سازمانهای صنفی در جامعه 12
تعاریف 13
نقش سازمانها و تشکلهای صنفی در توسعه 16
تقویت تشکلهای صادراتی یک نیاز اساسی 18
تعاون 25
تعاون به عنوان یک راهکار صنفی و ملی 28
نتیجه گیری 35
الگویابی 36
بخش دوم
اتاق بازرگانی بین المللی 43
اتاق بازرگانی و صنایع کره 47
اتاق بازرگانی و صنایع ملی مالزی 60
اتاق بازرگانی لندن 67
جایگاه واقعی اتاق بازرگانی در اقتصاد کشورهاا 75
ویژگیهای اصلی یک اتاق بازرگانی ایده آل 86
عنوان صفحه
پارامترهای اصلی برای مقایسه اتاقهای بازرگانی 88
جدول مقایسه ای اتاق بازرگانی ایران و سایر اتاقهای بازرگانی پیشرفته دنیا 89
ویژگیهای ساختاری محتوایی و عملکردی اتاق بازرگانی ایده آل و سنتی 90
بودجه اتاق بازرگانی 91
کارکنان اتاق بازرگانی 92
فصل سوم: جامعه آماری
تاریخچه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 94
سیر تطور قانونی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 105
قانون تشکیل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران(1348) 108
قانون اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران(1373) 115
کمیسیونهای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 120
آئین نامه چگونگی تشکیل و اداره کمیسیونهای تخصصی اتاق ایران 121
نمودار سازمانی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 124
فهرست شعب اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 125
فهرست اتاق های بازرگانی مشترک ایران و سایر کشورهای جهان 126
فهرست بخش های بازرگانی سفارتخانه های خارجی که با اتاق بازرگانی ایران
همکاری دارند 127
عنوان صفحه
بررسی کمی عملکرد و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران 128
فهرست اتحادیه ها و سندیکاهای داخلی که با اتاق بازرگانی همکاری دارند 129
شرایط نامزدی در هیات نمایندگان اتاق بازرگانی 131
کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی 132
فهرست اعضای کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی 134
مدل تحقیق 137
فصل چهارم: روش تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها
روش تحقیق 138
روش های جمع آوری اطلاعات 138
معیارهای مقبولیت تحقیق 140
روش نمونه گیری و تعیین حجم نمونه 143
ویژگی های کلی پاسخ دهندگان (نمودار) 145
ویژگی های کلی پاسخ دهندگان (جداول) 146
نمودار نتایج نظرسنجی از اعضاء اتاق بازرگانی 149
فرضیه اول 150
فرضیه دوم 153
فرضیه سوم 154
عنوان صفحه
خصوصیات یک عضو فعال از دیدگاه اعضاء (نمودار) 155
خصوصیات یک عضو فعال از دیدگاه اعضاء (جدول) 156
وظایف و فعالیت های اصلی اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضاء (نمودار) 157
وظایف و فعالیت های اصلی اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضاء (جدول) 158
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
نتیجه گیری 159
معایب و نواقص اتاق بازرگانی 160
پیشنهادات 179
بازتاب تحقیق اتاق بازرگانی در رسانه ها 181
منابع و ماخذ 182
ضمائم و پیوستها
فهرست نمودارها و جداول
عنوان صفحه
نمودار شابلون بنچ مارکینگ 40
نمودار مدل فرایند بنچ مارکینگ 41
نمودار ساختار اتاق بازرگانی و صنایع کره 56
نمودار ساختار سازمانی اتاق بازرگاین و صنایع ملی مالزی 66
نمودار ساختار اتاقی بازرگانی لندن 74
نمودار جایگاه واقعی اتاق بازرگانی در اقتصاد کشورها 75
جدول مقایسه ای اتاق بازرگانی ایران و سایر اتاق های بازرگانی پیشرفته دنیا 89
جدول بودجه اتاق بازرگانی 91
نمودار سازمانی اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 124
جدول شعب اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران 125
جدول اتاق های بازرگانی مشترک ایران و سایر کشورهای جهان 126
جدول بخشهای بازرگانی سفارتخانههای خارجی که با اتاقبازرگانی ایران همکاری دارند 127
جدول بررسی کمی عملکرد و ارتباطات اتاق بازرگانی ایران 128
جدول تفکیک قاره ای بخش بازرگانی سفارتخانه های خارجی در ایران 128
جدول اتحادیه و سندیکاهای داخلی که با اتاق بازرگانی همکاری دارند 129
جدول اعضای سازمانی کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی 134
جدول اعضای انفرادی کمیته ایرانی اتاق بازرگانی بین المللی 135
نمودار مدل تحقیق 137
جداول روایی و اعتبار پرسشنامه 141
نمودار ویژگی های کلی پاسخ دهندگان 145
عنوان صفحه
جداول ویژگی های کلی پاسخ دهندگان 146
نمودار نتایج نظر سنجی از اعضای اتاق بازرگانی 149
جدول فرضیه اول 150
جدول رتبه بندی فراوانی ها 151
جدول فرضیه دوم 153
جدول فرضیه سوم 154
نمودار خصوصیات یک عضو فعال اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضاء 155
جدول خصوصیات یک عضو فعال اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضاء 156
نمودار وظایف و فعالیت های راهبردی و مهم اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضا 157
جدول وظایف و فعالیت های راهبردی و مهم اتاق بازرگانی از دیدگاه اعضا 158
شامل 207 صفحه word