بررسی تاثیر بدهی صنعت بر ارزش بازار شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

با فرمت قابل ویرایش word - پایان نامه حسابداری - بررسی تاثیر بدهی صنعت بر ارزش بازار شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مقدمه

یکی از موضوعاتی که در ادبیات مالی و سرمایه گذاری مورد توجه گسترده و فراگیر قرار گرفته است، مبحث ساختار سرمایه می باشد. توسعه، رشد و تداوم فعالیت هر شرکت مستلزم سرمایه گذاری است که باید از طریق تأمین منابع مالی لازم تحقق پذیرد. در مدیریت مالی از دو نوع منبع مالی نام برده می شود، منابع مالی از داخل موسسه و منابع مالی خارج از موسسه . دریافت وام از بانکها، انتشار سهام جدید و خرید نسیه مواد و ماشین آلات، مثالهایی از تأمین منابع مالی مورد نیاز از منابع خارجی است.

استفاده از ذخایر، استهلاک داراییهائی ثابت، کاهش داراییهای جاری و فروش داراییهای ثابت اضافی و عدم تقسیم سود، مواردی از تأمین منابع مالی از داخل موسسه است. تأمین منابع مالی به هر کدام از دو صورت بالا، هزینه ها و آثاری را به دنبال خود دارد که موسسه را از اخذ تصمیم در مورد انتخاب هر کدام از منابع تأمین مالی ناگزیر می نماید.

هرگاه هزینه ها و آثار منفی تأمین منابع مالی مورد نیاز، از بازدهی نهایی سرمایه گذاریها بیشتر باشد از سرمایه گذاری مورد نظر صرف نظر خواهد شد. تصمیمات مالی هر شرکت مخصوصاً جهت تأمین مالی شرکت از طریق بدهدی یا انتشار سهام عادی باعث خواهد شد که ساختار سرمایه شرکت تغییر یابد و بر روی سودآوری و ریسک سهام در بازار تأثیر گذارد و قطعاً رمایه گذاران در هنگام ارزیابی شرکت در بازار آن را مدنظر قرار خواهند داد. استفاده از نسبتهای بدهی یکی از راههای بررسی ساختار سرمایه شرکت و تجزیه و تحلیل چگونگی ارتباط ساختار سرمایه با سایر عوامل تأثیر گذار بر شرکت است.

در این فصل با تعریف دقیق موضوع مورد بررسی و اهمیت پرداختن به آن، فرضیات تحقیق را بیان کرده و کلیاتی از روش آزمون فرضیات ذکر می گردد.

1-1- تعریف موضوع و بیان مسأله

تئوری مدرن ساختار سرمایه با تئوری مشهور مودیلیانی و میلر (1958)[1] آغاز شد. تئوری ارائه شده از سوی مودیلیانی و میلر (MM) بر این مطلب تکیه داشت که تحت چه شرایطی ساختار بهینه سرمایه پدید می آید و اصولاً ساختار بهینه سرمایه چیست؟ از آن زمان به بعد پژوهشگران بسیاری تئوری ارائه شده از سوی آنان را به طور تجربی مورد آزمون قرار داده و تئوری های جدیدی نیز مطرح نموده اند که تئوری ترجیحی و تئوری مصالحه از آن جمله می باشند.

قبل از تئوری مودیلیانی و میلر (MM) دیدگاه سنتی حاکم بود. این دیدگاه بر این نظریه استوار بود که می توان با استفاده از اهرم، ارزش شرکت را افزایش داد. این نظریه پیشنهاد می کند شرکت ها به منظور کاهش هزینه سرمایه خود میزان بدهی های خود را افزایش دهند. با این حال با افزایش میزان بدهی ریسک نیز افزایش یافته و در نتیجه بازار نرخ بهره بالاتری را برای بدهی ها مطالبه می نماید. بنابران، بر مبنای این دیدگاه ساختار سرمایه بهینه ای که هزینه سرمایه را حداقل نماید، وجود دارد. (ونهورن 1986)[2]

تصمیم گیری در مورد چگونگی تأمین مالی نقش به سزایی در تغییر ارزش شرکتها دارد و به عنوان چالشی برای مدیران به شمار می رود. یک تأمین مالی مطلوب ارزش شرکت را افزایش می دهد، بر اعتبار مدیر می افزاید، سهامداران را خوشنود نموده و موجب افزایش اعتبار شرکت می گردد.

از طرفی تأمین مالی نامطلوب که موجب خروج جریانات خالص نقدی از شرکت گردد، از ارزش شرکت کاسته و با نارضایتی سهامداران و کاهش اعتماد به مدیر همراه است و حتی ممکن است به ورشکستگی و پایان فعالیت شرکت منجر گردد. چگونگی تأمین‌مالی تأثیر‌مستقیمی بر‌میزان بدهیها و حقوق صاحبان سهام و در نهایت ساختار سرمایه شرکت دارد.

یک‌نگاه خاص یا توجه دقیق به بازار سرمایه مشخص خواهد کرد که آیا شرکت برای تأمین سرمایه باید دست به انتشار سهام بزند یا اینکه باید از راه انتشار اوراق قرضه و گرفتن وام آن را تأمین کند. مدیران فرزانه، به طور معمول در این زمینه سعی نمی کنند تا پرسشهایی کلی و عمومی مطرح سازند، بلکه همواره در پی آن هستند تا برای مسائلی که در شرکت وجود دارد، همانند پرسشهایی که در پی می آید، پاسخهای دقیق و مناسب بیابند :

• چنانچه این شرکت وام بگیرد، خالص صرفه جویی مالیاتی چقدر خواهد شد؟
• چه عوامل نابهنجاری می تواند ساختار سرمایه مطلوب آن شرکت را بر هم بزند و آن را دچار بحرانهای مالی کند ؟ این آشفتگی، نابسامانی یا بحران مالی به چه قیمتی تمام خواهد شد؟
• برای تأمین مالی کدام راه ارزانتر است ؟ اگر چنین راهی وجود دارد، آیا قید و بندهایی هم در کار است؟
• آیا صلاح در این است که شیوه تأمین مالی، با توجه به سیاست کنونی تقسیم سود شرکت تعیین شود؟ (برای مثال، اگر شرکت سیاست تقسیم سود سخاوتمندانه داشته باشد، در این صورت برای رفع نیاز مالی خود احیاناً مجبور می شود که اوراق قرضه یا سهام عادی جدیدی منتشر کند؟)
• آیا هزینه انتشار اوراق بهادار مختلف، متفاوت است ؟ ( البته با توجه به راه های گوناگونی که برای تأمین مالی فرا روی شرکت قرار دارد). (میرز1984)[3]

تصمیمات‌مربوط به‌تأمین مالی‌باید به گونه‌ای اتخاذ گردند که هماهنگ با استراتژیهای سرمایه گذاری شرکت باشد، و نه بالعکس. بنابراین، در این تحقیق فرض بر این است که تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری اتخاذ گردیده است و اقلام طرف راست ترازنامه مشخص و معین شده اند.

بنابراین تنها تغییرات اقلام طرف چپ ترازنامه مورد بررسی قرار می گیرند.

در این تحقیق با عنوان «بررسی تأثیر نسبت بدهی صنعت بر ارزش بازار شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران»، ابتدا تعریف و تشریح کاملی از ساختار سرمایه صورت گرفته و پس از آن تئوریها و نظریه های موجود در مورد ساختار سرمایه مورد بررسی قرار می گیرد که مباحث فصل دوم با نام ادبیات و پیشینه تحقیق را به خود اختاص می دهد. در فصل سوم روش شناسی تحقیق برای پاسخ به سوالات و همچنین آزمون فرضیات به اجمال بیان می گردد. در فصل چهارم نیز با استفاده از روش تحقیق مناسب به انجام آزمون فرضیات پرداخته می شود و در نهایت در فصل پنجم نتایج تحقیق بیان شده و پیشنهادات لازم برای استفاده کنندگان از تحقیق و انجام تحقیقات آتی ارائه می گردد.

فهرست مطالب

عنوان                                                                                       صفحه

فصل اول : کلیات

مقدمه .............................................................................................................. 9

1-1- تعریف موضوع و بیان مسأله ............................................................. 11

2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق .................................................................... 14

3-1- اهداف تحقیق ....................................................................................... 15

4-1- فرضیات تحقیق ................................................................................... 17

5-1- روش تحقیق ........................................................................................ 17

6-1- روش و ابزار گردآوری اطلاعات ....................................................... 18

7-1- قلمرو تحقیق (زمانی، مکانی، موضوعی)............................................... 19

8-1- تعریف عملیاتی متغیرها........................................................................ 19

فصل دوم : ادبیات موضوع و پیشینه تحقیق

مقدمه ............................................................................................................. 23

1-2- تعریف ساختار سرمایه و بیان اهمیت آن ........................................... 23

2-2- نظریه های ارائه شده در مورد ساختار سرمایه ..................................

نظریه سود خالص ......................................................................................... 25

نظریه سود عملیاتی خالص ............................................................................ 26

نظریه مودیلیانی و میلر ................................................................................. 27

مفروضات مدل مودیلیانی و میلر .................................................................. 28

اثبات فرضیه های مدل مودیلیانی و میلر ...................................................... 30

نظریه مودیلیانی و میلر بدون در نظر گرفتن مالیات .......................................

نظریه مودیلیانی و میلر با در نظر گرفتن مالیات .............................................

انتقادات وارد بر نظریه مودیلیانی و میلر ...................................................... 37

تئوری ساختار سرمایه و مالیات شرکت به علاوه مالیات بر درآمد شخصی 39

تئوری ساختار سرمایه و مالیات شرکت به علاوه هزینه های آشفتگی مالی 42

تئوری ساختار سرمایه و مالیات شرکت به علاوه هزینه های ورشکستگی... 43

تئوری ساختار سرمایه و مالیات شرکت به علاوه هزینه های نمایندگی ....... 44

تئوری توازی ایستا......................................................................................... 46

تئوری ترجیحی .............................................................................................. 48

تئوری ساختار سرمایه و تعامل بازار عوامل تولید و محصول .................... 49

3-2- پیشینه تحقیق ....................................................................................... 50

فصل سوم : روش تحقیق

مقدمه ............................................................................................................. 65

1-3- نوع تحقیق ............................................................................................ 66

2-3- معرفی متغیرهای تحقیق ...................................................................... 67

3-3- فرضیه های تحقیق .............................................................................. 68

4-3- قلمرو تحقیق ........................................................................................ 68

5-3- جامعه و نمونه آماری و روش نمونه گیری ....................................... 69

6-3 فرآیند تحقیق .......................................................................................... 69

7-3- ابزار تحقیق و اعتبار و روائی آن ........................................................ 70

8-3- روش جمع آوری داده ها ................................................................... 70

9-3- روش تحلیل داده ها ............................................................................ 70

10-3 آزمون توزیع متغیر ها ........................................................................ 72

11-3- قاعده رد فرضیه های صفر تحقیق و تصمیم گیری.

 ...................................................................................................................... 72

فصل چهارم : آزمون فرضیات

مقدمه ............................................................................................................. 77

1-4- توصیف اطلاعات و داده های متغیرهای تحقیق ...78.............................

2-4- آزمون فرضیه ها و پاسخ به پرسشهای پژوهش

 ...................................................................................................................... 81

فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادات

مقدمه ............................................................................................................ 101

1-5- خلاصه تحقیق .................................................................................... 102

2-5- تحلیل یافته ها و نتیجه گیری .............................................................. 104

3-5- پیشنهادهای تحقیق ............................................................................. 108

فهرت منابع و مآخذ.........................113

فهرست نمایه ها

شماره و عنوان نمایه................................................................................... صفحه

نمایه (1-2) راه های تحصیل منابع مالی اضافی به همراه محاسن و معایبت آن      24

نمایه (2-2) هزینه سهام عادی، بدهی و میانگین هزینه سرمایه بر ااس روش سود خالص 25

نمایه (3-2) هزینه سهام عادی، بدهی و میانگین هزینه سرمایه براساس روش سود خالص عملیاتی         26

نمایه (1-4) شاخص های آماری گرایش به مرکز و پراکندگی کل داده های مورد مطالعه   78

نمایه (2-4) شاخص های آماری گرایش به مرکز و پراکندگی متغیرهای صنعت های مورد مطالعه          78

نمایه (3-4) شاخص های آماری گرایش به مرکز و پراکندگی سالهای مورد مطالعه         80

نمایه (4-4) نتایج آزمون بررسی توزیع متغیرهای مورد مطالعه.................. 83

نمایه (5-4) جدول آزمون همبستگی بین متغیرهای مورد مطالعه تحقیق ..... 85

نمایه (6-4) نتایج آزمون ضریب رگرسیون متغیر مستقل و ضریب تعیین و آماره های آزمون     85

بررسی اثر خصوصی سازی شرکت های دولتی بر ارزش افزوده اقتصادی آن ها

چکیده:.. 1

مقدمه:.. 2

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1-مقدمه : 4

2-1 بیان مسئله 4

3-1 تاریخچه تحقیق. 5

4-1 اهمیت و ضرورت تحقیق. 6

5- 1 اهداف تحقیق. 6

6-1 چارچوب نظری تحقیق. 7

7-1 فرضیات تحقیق. 7

8-1 تعریف واژگان و اصطلاحات.. 8

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1-2- مقدمه: 11

2-2بخش اول ) خصوصی سازی. 11

1-2-2 تعریف خصوصی سازی. 11

3-2 اهداف خصوصی سازی. 12

4- 2روشهای واگذاری فعالیتهای اقتصادی به بخش خصوصی. 13

1-4-2 روش اول : عرضه سهام واحد مشمول واگذاری به عموم مردم 14

2-4-2 روش دوم : عرضه سهام واحد مشمول واگذاری به گروه های خاص... 14

3-4-2 روش سوم : فروش دارائیهای واحد دولتی. 15

4-4-2روش چهارم : تفکیک واحد مشمول واگذاری به واحدهای کوچکتر. 15

5-4-2روش پنجم : جلب مشارکت بخش خصوصی در سرمایه گذاری جدید مورد نیاز واحدهای دولتی... 15

6-4-2 روش ششم : فروش واحد دولتی به مدیران یا کارکنان واحد 16

5-2 تجربه خصوصی سازی در جهان. 17

6-2خصوصی سازی در ایران. 19

7-2 تاثیر خصوصی سازی بر بازدهی. 22

8-2 مشکلات خصوصی سازی. 22

9-2بخش دوم ) ارزش افزوده اقتصادی. 23

1-9-2شاخص های سنجش عملکرد 23

10-2معیارهای مالی سنتی. 25

1-10-2 بازده سرمایه گذاری ها  (ROI) 26

2-10-2سود باقی مانده (RI) 26

3-10-2بازده فروش (ROS) 27

4-10-2 سود هر سهم (EPS) 27

5-10-2نسبت قیمت به سود هر سهم (P/E) 27

11-2 دلایل مطرح شدن EVA.. 28

12-2ارزش افزوده اقتصادی EVA.. 29

13-2سود خالص عملیاتی پس از کسر مالیات ( NOPAT ) 34

14-2 نرخ بازده سرمایه 35

1-14-2محاسبة نرخ بازدة سرمایه براساس رویکرد عملیاتی. 35

2-14-2محاسبه نرخ بازدة سرمایه براساس رویکرد تامین مالی. 39

15-2 استاندارد سازی EVA.. 40

16-2 اهمیت و کاربرد EVA.. 41

17-2 نرخ هزینه سرمایه ( C ) 43

18-2 مزایای EVA.. 46

19-2 معایب EVA.. 48

20-2 نتیجه گیری. 48

21-2سابقه تحقیق. 48

1-21-2 تحقیقات جهانی. 48

2-21-2 تحقیقات در ایران. 50

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

1-3- مقدمه: 53

2-3 روش تحقیق. 53

3-3 اهداف تحقیق. 53

4-3 فرضیات تحقیق. 53

5- 3 دوره زمانی تحقیق. 54

6-3 مدل تحلیلی تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیرها 54

7-3 جامعه آماری. 55

8-3 روش جمع آوری اطلاعات.. 56

9-3 روش آزمون فرضیه های تحقیق. 56

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

1-4-‏ مقدمه: 59

2-4تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش.. 59

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

1-5-مقدمه: 72

1-5 نتیجه گیری. 72

1-1-5 نتیجه گیری فرضیه اصلی 1 : 72

2-1-5 نتیجه گیری فرضیه فرعی 1 : 72

3-1-5 نتیجه گیری فرضیه فرعی 2 : 73

2-5 پیشنهادات.. 74

1-2-5 پیشنهادات کاربردی. 74

2-2-5  پیشنهادات آتی. 74

3-5 محدودیت های تحقیق. 75

4-5 مقایسه نتایج با نتایج تحقیقات گذشته 76

پیوستها:

پیوست شماره 1: 80

پیوست شماره 2: 81

پیوست شماره 3: 85

پیوست شماره 4: 92

پیوست شماره 5: 98

منابع و ماخذ:

منابع فارسی: 105

منابع لاتین: 106

چکیده انگلیسی .......................................................................................................106

جدول 1-2 : مقایسه سه روش واگذاری به بخش خصوصی در فاصله 1980 تا 1987. 16

جدول 2-2 : آمار واگذاری شرکتهای دولتی از سال 1370 تا 1387 ( 2-2 ) 21

جدول 1-4:آمار توصیفی و معیار های مرکزی و پراکندگی EVA در قبل و بعد از خصوصی سازی... 60

جدول2-4:نتایج آزمون کولموگروف اسمیرونوف برای EVA در قبل و بعد از خصوصی سازی. 61

جدول3-4:نتایج آزمون آزمون ویلکاکسون ارزش افزوده اقتصادی. 61

جدول4-4: خلاصه نتایج آزمون. 62

جدول5-4: شاخصهای مرکزی و پراکندگی داده های نرخ بازده سرمایه 63

جدول 6-4: نتایج آزمون کولموگروف برای نرخ بازده سرمایه 65

جدول 7-4: نتایج آزمون ویلکاکسون برای مقایسه  نرخ بازده سرمایه در قبل و بعد از خصوصی سازی..  65

جدول 8-4: خلاصه نتایج آزمون. 66

جدول 9-4: شاخصهای مرکزی و پراکندگی داده های نرخ هزینه  سرمایه 67

جدول 10-4: نتایج آزمون کولموگروف برای نرخ هزینه سرمایه 68

جدول 11-4: نتیاج آزمون ویلکاکسون برای مقایسه نرخ هزینه  سرمایه در قبل و بعد از خصوصی سازی..  68

جدول 12-4: خلاصه نتایج آزمون فرضیه فرعی 2. 69

جدول 13-4: خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها 69

جدول 1-5: خلاصه آمار واگذاری سازمان خصوصی سازی. 75