ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین­ های امید بخش گندم دوروم و ارتباط آن با نشانگر­های مولکولی

پایان­ نامه کارشناسی ارشد

عنوان:

ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین­ های امید بخش گندم دوروم و ارتباط آن با نشانگر­های مولکولی

با فرمت قابل ویرایش word

تعداد صفحات: 150  صفحه

تکه های از متن به عنوان نمونه :

فهرست مطالب

عنوان                                       

1-1- مقدمه ...........................................................................................................................................................................................................2

1-2- مروری بر تحقیقات گذشته ..........................................................................................................................................................................3

1-2-1- اهمیت و جایگاه گندم در ابران و جهان ..................................................................................................................................................3

1-2-2- تاریخچه گندم...........................................................................................................................................................................................3

1-2-3- گیاهشناسی گندم ....................................................................................................................................................................................4

1-2-3-1- مشخصات مورفولوژیکی......................................................................................................................................................................5

1-2-4- طبقه بندی گندم.......................................................................................................................................................................................6

1-2-4-1- طبقه بندی گندم از لحاظ ژنتیکی.......................................................................................................................................................6

1-2-4-2- طبقه بندی گندم از لحاظ نوع کشت...................................................................................................................................................6

1-2-5- گندم دوروم...............................................................................................................................................................................................7

1-2-6- ژنتیک و اصلاح گندم...............................................................................................................................................................................8

1-2-7- مفهوم تنش .............................................................................................................................................................................................9

1-2-8- انواع تنش­های محیطی ...........................................................................................................................................................................9

1-2-9- تنش خشکی...........................................................................................................................................................................................10

1-2-10- واکنش گیاه به تنش خشکی ..............................................................................................................................................................10

1-2-11- مقاومت به خشکی .............................................................................................................................................................................11

1-2-12- انواع مکانیزم­های مقاومت به خشکی ................................................................................................................................................12

1-2-12-1- مقاومت به خشکی..........................................................................................................................................................................12

1-2-12-2- فرار از خشکی ................................................................................................................................................................................13

1-2-12-3- اجتناب از خشکی............................................................................................................................................................................13

1-2-12-4- تحمل خشکی.................................................................................................................................................................................13

1-2-12-5- بازیافت (بهبود) ..............................................................................................................................................................................13

1-2-13- مکانیزم­های گریز از خشکی ...............................................................................................................................................................13

1-2-13-1- زودرسی یا دوره رشد کوتاه ............................................................................................................................................................13

1-2-13-2- حساسیت به طول روز ....................................................................................................................................................................13

1-2-13-3- کنترل پنجه­دهی ............................................................................................................................................................................13

1-2-14- مکانیزم­های اجتناب ............................................................................................................................................................................14

1-2-14-1- سیستم ریشه­ای توسعه یافته .........................................................................................................................................................14

1-2-14-2- هدایت روزنه­ای ..............................................................................................................................................................................14

1-2-14-3- اندازه و فراوانی روزنه­ها ................................................................................................................................................................14

1-2-14-4- تجمع آبسیزیک اسید .....................................................................................................................................................................15

1-2-14-5- ضخامت کوتیکول و قشر مومی روی برگ .................................................................................................................................15

1-2-15- مکانیزم­های تحمل خشکی ................................................................................................................................................................15

1-2-15-1- تنظیم فشار اسمزی .......................................................................................................................................................................15

1-2-15-2- تجمع پرولین ................................................................................................................................................................................16

1-2-15-3- جابجایی مواد پرورده .....................................................................................................................................................................16

1-2-16- صفات مورفولوژیک مرتبط با تنش اسمزی .......................................................................................................................................16

1-2-17- شاخص­های مقاومت ..........................................................................................................................................................................17

1-2-17-1- شاخص میانگین ریاضی تولید ......................................................................................................................................................18

1-2-17-2- شاخص هارمونیک .......................................................................................................................................................................18

1-2-17-3- شاخص میانگین هندسی تولید ......................................................................................................................................................19

1-2-17-4- شاخص تحمل به تنش .................................................................................................................................................................19

1-2-17-5- شاخص TI...................................................................................................................................................................................19

1-2-18- صفات فیزیولوژیک مرتبط با تنش اسمزی ........................................................................................................................................20

1-2-18-1- اثر تنش اسمزی بر فلورسانس کلروفیل ........................................................................................................................................20

1-2-18-2- اثر تنش اسمزی بر میزان پرولین ................................................................................................................................................21

1-2-18-3- اثر تنش اسمزی بر قند محلول .....................................................................................................................................................21

1-2-18-4- اثر تنش اسمزی بر میزان کلروفیل ..............................................................................................................................................22

1-2-19- هیدروپونیک ........................................................................................................................................................................................22

1-2-19-1- سیستم­های آب­کشتی (بدون محیط کشت جامد) .........................................................................................................................22

1-2-20- اصلاح مقاومت به خشکی ..................................................................................................................................................................23

1-2-20-1- استفاده از تنوع ژنتیکی موجود .......................................................................................................................................................24

1-2-20-2- تلاقی­های درون و برون گونه­ای ..................................................................................................................................................25

1-2-20-3- ایجاد تنوع .....................................................................................................................................................................................25

1-2-20-4- انتقال ژن .......................................................................................................................................................................................25

1-2-21- اهمیت تنوع ژنتیکی ...........................................................................................................................................................................26

1-2-22- روش­های براورد تنوع ژنتیکی ..........................................................................................................................................................26

1-2-22-1- نشانگرهای مورفولوژیکی .............................................................................................................................................................26

1-2-22-2- نشانگرهای بیوشیمیایی ................................................................................................................................................................26

1-2-22-3- نشانگرهای مولکولی ......................................................................................................................................................................27

1-2-22-3-1- نشانگرهای رپید ........................................................................................................................................................................27

1-2-22-3-1-1- مزایای نشانگرهای رپید .......................................................................................................................................................28

1-2-22-3-1-2- معایب نشانگرهای رپید ......................................................................................................................................................28

1-3- هدف و ضرورت تحقیق .............................................................................................................................................................................29

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1- مواد گیاهی و نوع طرح آزمایش ................................................................................................................................................................31

2-2- کشت هیدروپونیک ....................................................................................................................................................................................31

2-2-1- کشت در ماسه .....................................................................................................................................................................................31

2-2-2- کشت در آب .........................................................................................................................................................................................31

2-3- اعمال تیمارها در سیستم هیدروپونیک ....................................................................................................................................................32

2-3-1- اعمال تنش در سیستم آب­کشت .........................................................................................................................................................32

2-3-2- اعمال تنش در سیستم ماسه­کشت .......................................................................................................................................................32

2-4- اندازه­گیری صفات.......................................................................................................................................................................................34

2-4-1- اندازه­گیری صفات مورفولوژیکی ..........................................................................................................................................................34

2-4-2- اندازه­گیری صفات فیزیولوژیکی ...........................................................................................................................................................34

2-4-2-1- اندازه­گیری فلورسانس و مقدار کلروفیل ..........................................................................................................................................34

2-4-2-2- اندازه­گیری پرولین ..........................................................................................................................................................................34

2-4-2-3- اندازه­گیری قند محلول ....................................................................................................................................................................35

2-4-2-4- اندازه­گیری رنگیزه­های فتوسنتزی ..................................................................................................................................................36

2-4-3- اندازه­گیری شاخص­های تحمل..............................................................................................................................................................36

2-5- تجزیه و تحلیل داده­های کمی ..................................................................................................................................................................36

2-6- صفات مولکولی...........................................................................................................................................................................................37

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- تنش کم­آبی ...............................................................................................................................................................................................39

3-1-1- تجزیه واریانس داده­های ماسه کشت ...................................................................................................................................................39

3-1-2- مقایسه میانگین صفات در سیستم ماسه کشت ماسه کشت ................................................................................................................41

3-1-2-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­کشت .............................................................................................................41

3-1-2-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه­کشت ..............................................................................................................47

3-1-2-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم ماسه­کشت .........................................................................................................54

3-1-2-3-1- تجزیه­ی خوشه ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم ماسه­کشت..............................................................55

3-1-3- تاثیر خشکی روی صفات مورد مطالعه در سیستم ماسه کشت ............................................................................................................57

3-1-4- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­کشت.......................................................58

3-1-5- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­کشت................................................................................................68

3-1-5-1- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­کشت ..................................................................................................68

3-1-5-2- تجزیه به عامل­ها برای صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه­کشت ...................................................................................................70

3-1-6- تجزیه واریانس داده­های آبکشت...........................................................................................................................................................76

3-1-7- مقایسه میانگین داده­های آبکشت..........................................................................................................................................................77

3-1-7-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم آب­کشت..................................................................................................................77

3-1-7-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم آب­کشت...................................................................................................................82

3-1-7-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم آبکشت................................................................................................................87

3-1-7-3-1- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم آب­کشت......................................................................89

3-1-8- تاثیر خشکی روی صفات مورد مطالعه در سیستم آب کشت ...............................................................................................................91

3-1-9 - تجزیه خوشه­ای ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­کشت ...............................................................92

3-1-10- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­کشت ...............................................................................................98

3-2- تجزیه مولکولی RAPD ......................................................................................................................................................................102

3-2-6- رابطه بین داده­های مولکولی و صفات مورفوفیزیولوژی ....................................................................................................................102

3-2-6-1- رابطه بین داده­های مولکولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­کشت ..........................................................................103

3-2-6-2- رابطه بین داده­های مولکولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­کشت .............................................................................105

3-3- نتیجه گیری کلی .....................................................................................................................................................................................121

3-4- پیشنهادات.................................................................................................................................................................................................122

منابع مورد استفاده...............................................................................................................................................................................................123

عنوان                                                     فهرست جدول­ها                                                صفحه

جدول 2- 1: شجره لاین­های گندم دوروم مورد مطالعه در این تحقیق..............................................................................................................33

جدول 2-2: ترکیبات محلول غذایی هوگلند یک­دوم ..........................................................................................................................................33

جدول 3-1: تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک مورد مطالعه به صورت فاکتوریل در شرایط ماسه کشت........................................................39

جدول 3-2: تجزیه واریانس صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه به صورت فاکتوریل در شرایط ماسه کشت.........................................................40

جدول 3-3: تجزیه واریانس شاخص های مقاومت به تنش خشکی در شرایط ماسه کشت................................................................................41

جدول 3-4: مقایسه میانگین لاین­های گندم از نظر شاخص های تحمل تنش اسمزی در سیستم ماسه کشت...............................................55

جدول 3-5: درصد کاهش میانگین صفات لاین­های گندم دوروم در اثر تنش کم آبی در سیستم ماسه کشت..................................................58

جدول 3-6: ماتریس ضرایب عامل­ها بعد از چرخش واریماکس برای صفات مورفولوژی در گندم دوروم در سطح شاهد سیستم ماسه کشت.69

جدول 3-8: ماتریس ضرایب عامل ها بعد از چرخش واریماکس برای صفات مورفولوژی در گندم دوروم در تنش 60 درصد در سیستم ماسه کشت......................................................................................................................................................................................................................70

جدول 3-12: تجزیه واریانس صفات مورفولوژیک مورد مطالعه درشرایط آبکشت..............................................................................................76

جدول 3-13: تجزیه واریانس صفات فیزیولوژیک مورد مطالعه درشرایط آبکشت...............................................................................................76

جدول 3-14: تجزیه واریانس شاخص های مقاومت به تنش خشکی در ارقام گندم دوروم در شرایط آبکشت..................................................77

جدول 3-15: مقایسه میانگین سطوح تنش اسمزی از نظر صفت کلروفیلb در سیستم آب کشت....................................................................86

جدول3-16: مقایسه میانگین لاین­های گندم دوروم از نظر شاخص TI اندام هوایی در شرایط تنش اسمزی در سیستم آب کشت................89

جدول 3-17: درصد کاهش میانگین صفات لاین­های گندم دوروم در اثر تنش کم آبی در سیستم آب کشت..................................................91

جدول 3-19: ماتریس ضرایب عامل­ها بعد از چرخش واریماکس برای صفات مورفوفیزیولوژی در گندم دوروم در تنش 4- بار در سیستم آب کشت....................................................................................................................................................................................................................100

جدول 3-21: ضرایب رگرسیون بین صفات مورفوفیزیولوژی و نشانگرهای RAPD در سطح شاهد سیستم ماسه­کشت..............................109

جدول 3-26- ضرایب رگرسیون بین صفات مورفوفیزیولوژی و نشانگرهای RAPD در سطح تنش 8- بار سیستم آب­کشت.....................119

شماره و عنوان شکل

فهرست شکل­ها                                     صفحه

شکل3-28- گروه­بندی ارقام گندم از نظر صفات مورد مطالعه به روش وارد در شرایط تنش 40 درصد سیستم ماسه کشت...........................61

شکل3-29- گروه­بندی ارقام گندم از نظر صفات مورد مطالعه به روش وارد در شرایط تنش 60 درصد سیستم ماسه کشت...........................61

شکل 3-60- تاثیر سطوح مختلف تنش اسمزی بر شاخص Ti ریشه در لاین­های مختلف گندم دوروم در شرایط آب کشت.........................88

شکل 3-64- گروه­بندی لاین­های گندم از نظر صفات مورد مطالعه به روش وارد در شرایط تنش 4- بار در سیستم آب­کشت.......................94

شکل 3-65- گروه­بندی لاین­های گندم از نظر صفات مورد مطالعه به روش وارد در شرایط تنش 8- بار در سیستم آب­کشت.......................94

  1-1-     مقدمه

شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک که اکثر مناطق کشور ما را در بر می­گیرد، سبب محدودیت منابع آبی و امکانات تولید محصولات زراعی شده است. رشد سریع جمعیت از یک طرف و کاهش یا ثابت ماندن منابع از طرف دیگر بررسی راه­های استفاده بهینه از پتانسیل­های تولید مواد غذایی را جهت بهره­وری بیشتر ضروری می­سازد. از آنجا که در بیشتر نقاط دنیا، آب محدود کننده اصلی تولیدات کشاورزی است، بنابراین، استفاده بهینه از آن اهمیت زیادی دارد. این موضوع برای ایران که حدود دو سوم مساحت آن را اقلیم خشک و نیمه خشک تشکیل داده، جدی­تر می­باشد. توجه به اقتصاد و مدیریت منابع آب نه تنها در مناطق خشک و نیمه خشک، بلکه در مناطق با بارندگی مناسب هم می­تواند از راه تاثیر بر هزینه­های تولید مهم بوده و ایجاب می­کند که از واحد حجم آب بیشترین استفاده به عمل آید. در این راستا، آگاهی از واکنش گیاهان و تعیین میزان حساسیت مراحل مختلف رشد آنها به کم آبی از اهمیت بسزایی برخوردار است (رضایی و همکاران، 1388).

عوامل نامساعد محیطی همانند تنش خشکی که یکی از رایج­ترین و مهمترین تنش­های محیطی است، تولید محصولات کشاورزی را محدود می­سازد. خشکی روی اکثر مراحل رشد گیاه مانند مرحله جوانه­زنی و استقرار گیاهچه و همچنین ساختار اندام و فعالیت آن­ها آثار مخرب و زیان­آوری وارد می­سازد. از آن جایی که ایجاد و حفظ یک پتانسیل آب خالص در محیط خاک، کاری تقریباً مشکل است، در این راستا برقراری شرایط تنش خشکی با استفاده از مواد اسمزی مختلف برای ایجاد پتانسیل­های اسمزی، یکی از مهم­ترین روش­های مطالعه تأثیر تنش خشکی بر روی گیاه تلقی مى­شود (زید و همکاران، 2001).

گندم نان و گندم دوروم از مهم­ترین محصولات زراعی جهان بوده و غذای اصلی مردم را در مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می­دهند (مانز، 2006). این گیاه از دیر باز به صورت آبی و دیم درغرب ایران کشت می­شده است. مناطق گرمسیر، نیمه گرمسیر و معتدل کشور بیشترین سطح زیر کشت گندم دوروم را به خود اختصاص می­دهند. توسعه صنعت ماکارونی سازی به همراه افزایش تقاضا برای آن و همچنین مساعد بودن شرایط آب و هوایی در بسیاری از نقاط کشور، پژوهش­های بیشتری را، بویژه در زمینه به نژادی گندم دوروم و گزینش ارقام متحمل به تنش­های محیطی از جمله تنش کم­آبی و اسمزی طلب می­نماید (فابریانی و همکاران، 1988). هر اقدامی برای اصلاح ژنتیکی تحمل به خشکی با استفاده از تنوع ژنتیکی موجود، نیاز به یک روش ارزیابی کارآمد دارد که باید سریع بوده و قادر به انتخاب یک جمعیت بزرگ باشد. مقاومت به خشکی نتیجه صفات مختلف مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است. بنابراین، می­توان از این اجزای مختلف به عنوان شاخص­های گزینش برای انتخاب تیپ ایده­آل گیاهی استفاده کرد...

و.....

پایان نامه ارزیابی کشت مخلوط جو و نخود به عنوان محصول علوفه ای

پایان‌ نامه  کارشناسی ارشد 

گرایش: زراعت

عنوان:

ارزیابی کشت مخلوط جو و نخود به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد

با فرمت قابل ویرایش word

تعداد صفحات:  200 صفحه

تکه های از متن به عنوان نمونه :

چکیده

این تحقیق در سال زراعی 1388-1389 به ارزیابی کشت مخلوط جو و نخود به عنوان محصول علوفه ای در شرایط آب و هوایی بروجرد به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کاملا تصادفی در چهار تکرار به مدت یکسال زراعی در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی بروجرد اجرا شد. در این بررسی 2 تیمار تراکم با سه سطح: برای نخود 50 کیلوگرم و برای جو 150 گیلوگرم (کم) ، برای نخود 75 کیلوگرم و برای جو 225 کیلوگرم (متوسط) ، برای نخود 100 کیلو گرم و برای جو 300 کیلوگرم (زیاد) تیمار اول و تیمار دوم نسبت های مختلف اختلاط دو گیاه در پنج ترکیب کاشت بودند که شامل :M1 = تک کشتی100% جو، M2= 75% جو+25%نخود، M3= 50% جو+50% نخود، M4 = 25 % جو+ 75% نخود، M5 = تک کشتی 100% نخود بودند. جهت بررسی کمی علوفه در مرحله آغاز سنبله دهی جو اندازه گیری هایی انجام گرفت و عملکرد علوفه نخود، عملکرد علوفه جو، عملکرد علوفه مخلوط اندازه گیری شد . صفات مورفولوژیک شامل ارتفاع بوته، تعداد سنبله در جو، تعداد دانه در سنبله، تعداد شاخه در نخود و اجزای عملکرد نخود شامل تعداد شاخه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد غلاف پر، وزن هزار دانه ، عملکرد دانه جو ، عملکرد کل ، ماده خشک ، نسبت برابری زمین، شاخص برداشت، محاسبه گردید . این طرح در شرایط دیم به اجرا درآمد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که کشت مخلوط دو گیاه عملکرد دانه کمتری نسبت به شاهد یا کشت خالص گیاه دارد. اما مخلوط علوفه عملکرد بیشتری نسبت به شاهد یا تک کشتی رایج دارد. همچنین کشت مخلوط باعث کاهش هزینه های نهاده های مصرفی در کشاورزی می گردد و با محیط زیست سازگاری خوبی دارد.

لغات کلیدی: کشت مخلوط، تراکم بوته، مخلوط جو و نخود ، کاهش نهاده کشاورزی

فهرست مطالب

عنوان

صفحه

چکیده ..............................................................................................................................................................

فصل اول : کلیات

1-1. مقدمه ....................................................................................................................................................... 1

1-2. اهداف تحقیق............................................................................................................................................ 3

1-3. بیان مسئله ............................................................................................................................................... 3

1-4. فرضیه های تحقیق ................................................................................................................................... 9

1-5. اهمیت تحقیق........................................................................................................................................... 12

فصل دوم : بررسی منابع

2-1. تراکم گیاهی ............................................................................................................................................ 14

2-2. تراکم و عملکرد ...................................................................................................................................... 18

2-3. اثر تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد .................................................................................................. 24

2-4. اجزای عملکرد ........................................................................................................................................ 35

2-5. عملکرد بیولوژیک ................................................................................................................................... 38

2-6. وزن هزاردانه ........................................................................................................................................... 39

2-7. ارتفاع بوته ............................................................................................................................................... 40

2-8. تعداد سنبله .............................................................................................................................................. 41

2-9. تعداد دانه در سنبله ................................................................................................................................. 42

2-10. شاخص برداشت .................................................................................................................................. 42

2-11. کشت مخلوط ...........................................................................................................................43

فصل سوم : مواد و روش‌ها

3-1. مشخصات اقلیمی و زراعی منطقه اجرای طرح ..................................................................................... 45

3-2. فیزیوگرافی،زمین شناسی،بافت خاک ..................................................................................................... 46

3-3. مشخصات آماری طرح آزمایشی ............................................................................................................ 47

3-4. طرح آزمایشی و عملیات زراعی ............................................................................................................. 47

3-5. صفات مورد بررسی و نحوه اندازه گیری آنها........................................................................................ 50

3-6. روش های تجزیه آماری طرح ................................................................................................................. 54

فصل چهارم : نتایج و بحث

الف

4-1. ارتفاع بوته................................................................................................................................................. 57

4-2. علوفه تر و خشک مخلوط پایان رشد رویشی.......................................................................................... 65

4-3. عملکرد بیولوژیک.................................................................................................................................... 71

4-4. غلاف و سنبله در بوته.............................................................................................................................. 81

4-5. وزن هزار دانه........................................................................................................................................... 93

4-6. عملکرد دانه.............................................................................................................................................. 100

4-7. شاخص برداشت ..................................................................................................................................... 107

4-8 . نسبت برابری زمین................................................................................................................................. 115

4-9. ضرایب همبستگی.................................................................................................................................... 124

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادات

نتیجه‌گیری کلی ................................................................................................................................................ 131

پیشنهادات ........................................................................................................................................................ 133

پیوست‌ها ...........................................................................................................................................................

منابع و مأخذ

فهرست منابع فارسی ........................................................................................................................................

فهرست منابع غیرفارسی ..................................................................................................................................

چکیده انگلیسی ...............................................................................................................................................

	ب

فهرست جدول‌ها

عنوان

صفحه

1-1. جدول: کشورهای تولیدکننده‌ی جو در جهان ........................................................................................ 8

1-2. جدول: آمار تولید نخود و جو در استان لرستان .................................................................................... 10

3-1. جدول: مشخصات فیزیکی و شیمیایی خاک مزرعه آزمایش.................................................................. 47

	ج

فهرست نمودارها

عنوان

صفحه

نمودار 3-1: میزان بارندگی............................................................................................................................. 60

نمودار 4-1: ارتفاع بوته نخود........................................................................................................................ 60

نمودار 4-2: ارتفاع بوته جو .......................................................................................................................... 64

نمودار 4-3: وزن تر علوفه کل ...................................................................................................................... 67

نمودار 4-4: وزن خشک علوفه کل................................................................................................................... 70

نمودار 4-5: عملکرد بیولوژیک نخود........................................................................................................... 73

نمودار 4-6: عملکرد بیولوژیک جو ............................................................................................................. 77

نمودار 4-7: عملکرد بیولوژیک کل............................................................................................................... 80

نمودار 4-8: تعداد کل غلاف نخود............................................................................................................... 83

نمودار 4-9: تعداد سنبله در بوته جو ........................................................................................................... 86

نمودار 4-10: تعداد غلاف پر نخود............................................................................................................... 89

نمودار 4-11: تعداد دانه در سنبله.................................................................................................................. 92

نمودار 4-12: وزن هزار دانه نخود ............................................................................................................... 95

نمودار4-13: وزن هزار دانه جو..................................................................................................................... 99

نمودار4-14: عملکرد دانه نخود .................................................................................................................... 102

نمودار 4-15: عملکرد دانه جو ...................................................................................................................... 106

نمودار4-16: شاخص برداشت نخود............................................................................................................. 110

نمودار4-17: شاخص برداشت جو................................................................................................................. 114

نمودار4-18: نسبت برابری زمین نخود......................................................................................................... 117

نمودار 4-19: نسبت برابری زمین جو........................................................................................................... 120

نمودار 4-20: نسبت برابری زمین کل........................................................................................................... 123

	د

فهرست شکل‌ها

عنوان

صفحه

3-1. شکل: نقشه طرح آزمایشی ...................................................................................................................... 49

3-2. شکل: نمایی از هر کرت آزمایشی........................................................................................................... 50

1-1 مقدمه:

امروزه بسیاری از کشورها در مناطق آسیایی، آفریقایی و آمریکای جنوبی با کمبود مواد غذایی مواجه می باشند. بعضی کشورها در راستای تامین امنیت غذایی تاکید بر نیل به خودکفایی با خوداتکایی خصوصا در زمینه محصولات اصلی دارند و بعضی از کشورها با واردات مواد غذایی تلاش بر تامین امنیت غذایی خود دارند. به طور کلی امنیت غذایی به معنای فعلیت یافتن چهار اصل مهم زیراست:

• فراهم بودن غذا : یعنی هر کشوری باید قادر باشد غذای کافی برای جمعیت موجود و در حال رشد خود تامین نماید.
• ثبات و پایداری غذا : یعنی اینکه غذای فراهم شده بطور مداوم تهیه گردد.
• قابل دسترس بودن غذا : یعنی اینکه غذای فراهم شده در هر زمانی و در هر مکانی در بازار وجود داشته باشد و مردم از نظر اقتصادی و فیزیکی قادر به تهیه آن باشند.
• سلامت غذا : یعنی غذا به طور سالم و بهداشتی تهیه و در اختیار مردم قرار گیرد (کمالزاده ، 1382).

جمعیت جهان از سه میلیارد نفر در سال 1960 به شش میلیارد نفر در سال 2000 افزایش یافته و در حال حاضر نیز سالانه 90 میلیون نفر به جمعیت کره زمین افزوده می شود. در آسیا نسبت اراضی کشاورزی به جمعیت در مقایسه با چهل سال قبل به نصف کاهش یافته است. در حال حاضر در کشورهای توسعه یافته به کیفیت مواد غذایی اهمیت بیشتری داده می شود زیرا مصرف بیش از حد کودهای ازته در کشت سبزی و صیفی منجر به تجمع نیترات در محصول شده و یا در گوشت مواد هورمونی و آنتی بیوتیکی برای سلامتی انسان مضر تشخیص داده شده است (سماوات ، 1382).

بیش از دو سوم جمعیت جهان در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند و متجاوز از 50 درصد این جمعیت فقر غذایی دارند. کشاورزی، مواد غذایی را به صورت مستقیم از طریق فرآورده‌های گیاهی که شامل 80 درصد است یا به صورت غیر مستقیم از طریق فرآورده‌های دامی که شامل 20 درصد است در اختیار انسان قرار می‌دهد. آن چه علم کشاورزی بخصوص زراعت عهده‌دار آن است عبارت از تولید محصول زیادتر و با کیفیت بهتر که بتواند جواب‌گوی ازدیاد جمعیت باشد (نور محمدی و همکاران، 1376).

یکی از راههایی که برای افزایش تولید محصولات کشاورزی پیشنهاد شده افزایش عملکرد در واحد سطح است. بنابراین تغییر تراکم بوته و نحوه توزیع گیاهان در واحد سطح می‌تواند در عملکرد موثر باشد (براری ، 1375).

تراکم نامناسب گیاهی می‌تواند رطوبت خاک را در اوایل فصل رشد تخلیه و موجب مواجه شدن گیاهان با تنش خشکی در دوران رشد زایشی شود. به همین دلیل استفاده از گونه گیاهی مناسب و شناخت تراکم مطلوب گیاهان و ارقام سازگار با این مناطق از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار می‌باشند. میزان سازگاری و پایداری عملکرد گیاهان زراعی به شرایط محیطی متفاوت است و به ارقامی سازگار اطلاق می‌شود که در طیف وسیعی از شرایط محیطی، توان ژنتیکی عملکرد بالا و پایداری از خود نشان می‌دهد (کانونی و همکاران ، 1379).

و........